Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Tekst ma charakter autobiograficzny. Narrator wspomina wydarzenie z czasów szkolnych. Informacja o zarządzeniu władz, by przedmioty takie, jak historia i geografia, wykładane były po rosyjsku, dowodzi, że rozgrywa się ono w czasach, gdy Polska znajdowała się pod zaborami. Biorąc pod uwagę datę urodzin autora, który jest zarazem narratorem opowieści (dowodzi tego fragment „(...) może by to zrobił za niego Wańkowicz - Dobrze - powiadam - ale po polsku”), akcję można umieścić w przedziale czasowym 1909-1914 r.
Narrator - Melchior Wańkowicz - występuje tu jako uczeń gimnazjum. Fakt uczęszczania do prywatnej szkoły polskiej, język narratora dowodzą niezbicie, że należał on do rodziny inteligenckiej. Bunt zaś przeciwko zarządzeniu władz szkolnych i dwuletnia „walka” z Bucefałem (takim przezwiskiem obdarzyli uczniowie nauczyciela historii) świadczy o tym, że była to rodzina o tradycjach patriotycznych i narodowych.
Uczniowie starszej klasy gimnazjalnej - gromada inteligentnych, oczytanych i niezwykle konsekwentnych w swym uporze chłopców. Nie sposób im też odmówić dowcipu i umiejętności wybrnięcia z sytuacji (historia z opowieścią o romansie Elżbiety angielskiej), choć narrator obrzuca swego kolegę obelgami „nygus, nierób i durna pała”.
Nauczyciel historii - Rosjanin, mądry człowiek, doświadczony nauczyciel, nie był rusyfikatorem, wiedział, że uczenie Polaków historii w rosyjskiej szkole jest trudnym zadaniem, ale spełnił je doskonale. Cechował go szacunek dla tożsamości narodowej młodych ludzi i ich patriotyzmu.
Narracja jest prowadzona w pierwszej osobie, narratorem jest autor tekstu, a zarazem jego bohater - Melchior Wańkowicz. Wspomina czasy, kiedy był uczniem, i komentuje je z pozycji doświadczonego człowieka. Narracja ma charakter realistyczny, to znaczy autor postarał się o zindywidualizowanie języka uczniów i nauczyciela, oddanie charakterystycznych cech języka tamtych czasów: liczne rusycyzmy, nazwy przedmiotów dziś już nieużywanych, żargon uczniowski.
Opowiadanie należy zaliczyć do prozy autobiograficznej. Tekst jest wspomnieniem o nauczycielu historii - Rosjaninie, któremu udało się zdobyć uznanie uczniów - Polaków, ponieważ starał się wykonywać jak najlepiej swoją pracę, szanował uczucia patriotyczne swoich wychowanków, zrezygnował z zabiegów rusyfikacyjnych. Autor przedstawia fakty, ale również stara się odtworzyć motywację postępowania uczniów, ich przeżycia, sposób myślenia.
Wszystkie przedstawione tu wydarzenia są autentyczne.
1. Rozporządzenie władz rosyjskich.
2. Pierwsze spotkanie z „Bucefałem”.
3. „Sposób” na historyka.
4. Lekcja o rozbiorach Polski.
5. Biało-czerwone kwiaty na pożegnanie.
Tuż przed końcem roku uczniowie gimnazjum dowiedzieli się, że od nowego roku szkolnego lekcje historii będą się odbywały po rosyjsku i będzie ich uczył Rosjanin. Władze specjalnie właśnie w tym czasie ogłosiły nowe zarządzenie, by uczniowie nie mogli zorganizować protestu.
Po powrocie do szkoły z wakacyjnego odpoczynku młodzi Polacy postanowili jednak walczyć przeciw rusyfikacji. Uczniowie klasy, do której uczęszczał narrator, Melchior Wańkowicz, dowiedzieli się, że historii będzie ich uczył nauczyciel, którego nazwali „Bucefałem” - Rosjanin. Postanowili uprzykrzyć mu życie. Wymyślili sprytny sposób - starannie przygotowywali się do lekcji, wyszukiwali bardzo szczegółowe informacje i wprost zasypywali nimi swego profesora, chcieli mu tym samym udowodnić, że nie jest wystarczająco wykształcony, by uczyć młodych Polaków.
Tymczasem nauczyciel pozwalał na te popisy, a kiedy mieli omawiać zagadnienie rozbiorów Polski, pozwolił, by lekcję wyłożył jeden z uczniów (Wańkowicz) i to po polsku.
Pod koniec roku okazało się, że w następnej klasie zmieni się historyk. Klasa pożegnała „Bucefała”, ofiarowując mu bukiet biało-czerwonych kwiatów. To był wyraz wdzięczności i szacunku za tolerancję, wiedzę i umiejętność akceptacji poczucia tożsamości narodowej Polaków.
Sympatię budzi też profesor historii, a narrator ocenia z perspektywy czasu, że cała kampania przeciw Rosjaninowi miała charakter iście „sztubacki”, więc niedojrzały. „Bucefał” jest świadomy nastrojów swoich uczniów, ze spokojem znosi ich popisy erudycji, dla „świętego spokoju” pytając o źródła owych oszałamiających szczegółów historycznych. Nie zareaguje też, gdy przyłapany na niedoinformowaniu jeden z uczniów wykpi się nazwiskami uczonych fizyków. Z taktem zgodzi się, by wykład o rozbiorach Polski przygotowali sami uczniowie. Narrator przyzna, że z czasem potrafili to docenić, pożegnanie odchodzącego profesora - owa biało-czerwona wiązanka i ustawienie „jak mur” - było wyrazem akceptacji i szacunku. Zdecydowanie nie miało „sztubackiego” charakteru.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.