Syzyf (W. Markowska)

Treść

„Syzyf był władcą pięknego Koryntu” i ulubieńcem bogów. Zapraszali go oni na uczty na Olimpie, częstowali ambrozją i nektarem, toteż Syzyf dożył późnych lat w zdrowiu i szczęściu. Bogowie przymykali oczy na jego wady: gadulstwo, plotkarstwo, chełpliwość, a nawet na to, że zdarzało mu się podkradać nektar i ambrozję.

Ale pewnego dnia, przy uczcie, którą wyprawił w swoim pałacu, Syzyf „wypaplał” przyjaciołom jakąś ważną tajemnicę boską. Oburzyli się bogowie i zesłali na króla Koryntu śmierć. Umierający Syzyf rozkazał żonie, aby nie wyprawiała mu pogrzebu, lecz porzuciła ciało pod murem zamku.

Tymczasem chytry władca napełnił całe podziemne państwo skargami i jękami. Żalił się na złą żonę, która nie dała mu nawet obola na przeprawę przez Styks i nie pogrzebała jego zwłok. Hades i Perse fona, pamiętający Syzyfa z uczt na Olimpie, ulitowali się nad nim i pozwolili mu wrócić na ziemię pod opieką bożka śmierci, Tanatosa.

Król Koryntu tylko na to czekał. Po powrocie do pałacu związał bożka i wtrącił do ciemnego lochu. Sam używał życia. Pokój i szczęście zapanowały na ziemi. Nie było chorób ani śmierci. Ludzie weselili się, śpiewali i śmiali. Długie lata przesiedział Tanatos w zamknięciu.

Lecz w końcu Hades przypomniał sobie o Syzyfie. Przeszukano całe państwo podziemne. Nigdzie nie znaleziono ani Syzyfa, ani Tanatosa. Bogowie wysłali Hermesa na ziemię, by odszukał zaginionych. Posłaniec bogów zastał króla Koryntu ucztującego w pałacu. Pod srogim spojrzeniem Hermesa starzec przyznał się do winy i wskazał miejsce uwięzienia Tanatosa. Hermes uwolnił bożka śmierci. Pierwszą ofiarą padł Syzyf, a potem całą Grecję „zmroziło tchnienie śmierci”.

Syzyf został skazany przez bogów na okrutną mękę. W podziemiach Hadesu wtacza na stromą górę olbrzymi głaz. Gdy głaz już ma dosięgnąć szczytu, wymyka się strudzonemu nieszczęśnikowi z rąk i stacza do podnóża góry. Udręczony Syzyf zaczyna pracę od początku. I tak przez całą wieczność trwa cierpienie króla Koryntu.

Przewinienia Syzyfa

1. Chwalił się swoją przyjaźnią z bogami.

2. Rozpuszczał plotki o mieszkańcach Olimpu.

3. Podkradał nektar i ambrozję.

4. Oszukał Hadesa.

5. Uwięził bożka śmierci - Tanatosa.

Największym przewinieniem Syzyfa było ostatnie: uwięzienie Tanatosa. Syzyf wystąpił przeciwko prawom natury: wszystko, co się urodzi, musi umrzeć. A za jego sprawą człowiek stał się nieśmiertelny.

Czy Syzyf słusznie został ukarany, to sprawa dyskusyjna, niepodlegająca jednoznacznej ocenie. Na pewno król Koryntu miał wiele wad i nie był lojalny (uczciwy) wobec bogów. Można o nim powiedzieć: plotkarz, złodziej, oszust, człowiek niegodny zaufania. Ale można też bronić Syzyfa: kochał życie, pragnął radości i szczęścia, dał radość i szczęście ludziom. To prawda, że nie o nich myślał, kiedy wtrącał Tanatosa do lochu, ale dzięki uwięzieniu śmierci ludzie nie chorowali i nie umierali.

Z mitem o Syzyfie związane jest często pojawiające się w języku codziennym pojęcie „syzyfowej pracy”. W znaczeniu dosłownym nawiązuje ono do kary, na jaką został skazany tytułowy bohater po swojej śmierci. Ponieważ za życia zakpił sobie z władzy bogów, więc musiał przez całą wieczność wtaczać na górę olbrzymi głaz, który zawsze niedaleko wierzchołka spadał na ziemię z wielkim hukiem. Wiązało się to z nadludzkim nakładem pracy, nieprzynoszącym żadnych rezultatów. W przenośnym znaczeniu zwrot ten oznacza bezcelową, daremną, choć bardzo ciężką pracę, bądź też wysiłek, o którym z góry wiadomo, że zakończy się porażką, niepowodzeniem.

Opracowania

Syzyf (W. Markowska)