Modal Verbs (czasowniki modalne)

can, could i be able to

⇒ używamy by powiedzieć, że coś jest możliwe lub że ktoś jest w stanie coś zrobić

You can see the mountains from the top floor of my house.

(Z ostatniego piętra mojego domu widać góry)

He can speak three languages. (On mówi trzema językami)

⇒ zdolność zrobienia czegoś w przyszłości, z tym że decyzja zrobienia tego zapada teraz

I can come to you tomorrow. (Mogę jutro do ciebie przyjść)

Ale uwaga: jeśli mowa o zdolności, która nastąpi w przyszłości, musimy użyć be able to

I'll be able to help you next week. (W przyszłym tygodniu będę mógł ci pomóc)

⇒ jeśli mamy do czynienia z czasem Perfect, w którym konieczne jest użycie imiesłowu biernego, lub z bezokolicznikiem, musimy zastosować be able to, bo can nie ma innych form oprócz could

I haven't been able to walk properly since the accident.

(Od czasu wypadku nie mogę dobrze chodzić)

I'd like to be able to ski. (Chciałbym umieć jeździć na nartach)

could i was able to

⇒ could może być formą przeszłą can.

You could see the mountains from the top floor of my house.

(Z ostatniego piętra mojego domu można było zobaczyć góry)

He could read when he was three. (Potrafił czytać w wieku trzech lat)

Ale jeśli mamy na myśli, że ktoś zdołał coś wykonać w przeszłości, jakąś czynność jednorazową, nie możemy już użyć could, lecz was/were able to, managed to, succeeded in

I was able to get there on time. (Udało mi się tam dotrzeć na czas)

I managed to read his letter. (Zdołałem odczytać jego list)

⇒ natomiast przeczenie couldn't stosujemy zarówno do wyrażenia zdolności bądź umiejętności, jak i do wykonania konkretnych czynności

I couldn't read until I was seven.

(Nie umiałem czytać aż do ukończenia siódmego roku życia)

I couldn't read his letter because it was dark in the room.

(Nie dałem rady przeczytać jego listu, bo w pokoju było zbyt ciemno)

⇒ can jest stosowane do wyrażania prośby, pozwolenia, propozycji lub zaproszenia (patrz: can, could, may i would)

could (do) i could have (done)

⇒ could używamy jako formy przeszłej can (patrz: poprzednia sekcja)

⇒ could ma również znaczenie teraźniejsze i przyszłe

⇒ możemy zaproponować zrobienie czegoś

We could play football tonight. (Moglibyśmy zagrać w piłkę dziś wieczorem).

(We can play football tonight). (Możemy zagrać w piłkę dziś wieczorem.)

⇒ możemy powiedzieć o wydarzeniu, mogącym zajść w przyszłości

He could arrive soon. (Może wkrótce przyjechać).

⇒ could często stosuje się w okresach warunkowych

If I had more time, I could help you.

(Gdybym miał więcej czasu, mógłbym ci pomóc)

⇒ odpowiednikiem przeszłym could (do) jest could have (done). Używamy tej formy aby powiedzieć, że byliśmy w stanie coś zrobić lub mieliśmy sposobność zrobienia czegoś, ale tego nie zrobiliśmy

I could have told him everything.

(Mogłem mu wszystko powiedzieć. /Ale nie powiedziałem/)

Można zatem zastosować taką konstrukcję w III okresie warunkowym

I could have passed the exam, if I hadn't fallen ill.

(Mógłbym zdać ten egzamin, gdybym nie zachorował).

⇒ could have (done) można użyć do powiedzenia, że coś mogło się zdarzyć, ale się nie zdarzyło

You were driving too fast. You could have had an accident.

(Jechałeś za szybko. Mogłeś mieć wypadek)

⇒ natomiast forma przecząca couldn't z bezokolicznikiem Perfect oznacza, że nie dalibyśmy rady czegoś zrobić, nawet gdybyśmy chcieli i próbowali

I couldn't have passed the exam; I had only half a week to get prepared.

(Nie mógłbym zdać tego egzaminu; miałem tylko pół tygodnia na przygotowanie się).

must, can't, can't have (done), must have (done)

⇒ must stosujemy, gdy chcemy powiedzieć, że jesteśmy pewni danego faktu

You haven't had breakfast. You must be hungry.

(Nie jadłeś śniadania. Musisz być głodny).

⇒ can't używamy do stwierdzenia, że coś jest niemożliwe

You've just had breakfast. You can't be hungry.

(Zjadłeś właśnie śniadanie. Nie możesz być głodny).

⇒ przeszłym odpowiednikiem must w takim zastosowaniu jest must have (done), a can't - can't have (done)

I was knocking at the door but he must have been out.

(Pukałem do drzwi, ale musiało go nie być).

I was knocking at the door; he can't have been in.

(Pukałem do drzwi; nie mógł być w środku).

W tym ostatnim przykładzie zamiast can't możemy użyć couldn't.

I was knocking at the door; he couldn't have been in.

may, may have (done), might, might have (done)

⇒ may i might używamy, by powiedzieć, że coś jest możliwe (albo niemożliwe, jeśli zastosujemy przeczenie). W zasadzie nie ma różnicy między tymi dwoma czasownikami modalnymi w tym zastosowaniu.

- Where's my watch? - It may/might be in your room.

(- Gdzie jest mój zegarek? - Może jest w twoim pokoju).

- I'll phone him. - Well, he may/might not be home.

(- Zadzwonię do niego. - Może nie ma go w domu. /możliwe, że nie ma go/).

⇒ odpowiednikiem przeszłym may jest may have (done), a might - might have (done)

- I haven't got my keys. - You may/might have left them at the office.

(Nie mam moich kluczy. - Może zostawiłeś je w biurze).

⇒ may i might stosujemy do wyrażenia możliwych zdarzeń lub czynności w przyszłości

I don't know yet what to do tonight. I may/might go to the cinema.

(Nie wiem, co dziś robić. Może pójdę do kina).

She is ill. She may/might not go to work today.

(Jest chora. Może nie pójdzie dziś do pracy).

⇒ can, could, may i would możemy użyć dla wyrażenia prośby, pozwolenia, propozycji lub zaproszenia

prośba - stosujemy can, could, may

Can you open the widnow, please? (Czy możesz otworzyć okno?)

Could you pass the salt, please? (Czy mógłby pan podać sól?)

May I use your phone, please? (Czy mogę skorzystać z twojego telefonu?)

pozwolenie - stosujemy can lub may (nie stosujemy could ani might)

również do wyrażenia zezwolenia lub zakazu

You can/may use my phone, if you like.

(Możesz skorzystać z mojego telefonu, jeśli chcesz)

You can vote if you're over eighteen.

(Można głosować, jeśli ma się ponad osiemnaście lat)

You can't vote if you're under eighteen.

(Nie można głosować, jeśli ma się poniżej osiemnastu lat)

propozycja - możemy użyć can

Can I get you something to drink? (Czy mogę ci przynieść coś do picia?)

zaproszenie - stosujemy najczęściej would you like

Would you like (to have) a glass of wine? (Czy chciałbyś kieliszek wina?)

⇒ must i have to stosujemy, by powiedzieć, że coś trzeba zrobić. Czasami nie ma różnicy w znaczeniu między tym dwoma formami

You must/have to have a visa to go to the USA.

(Do wyjazdu do USA potrzebna jest wiza).

Ale trzeba jednak pamiętać, że zasadnicza różnica polega na tym, że must wyraża przekonanie mówiącego o słuszności proponowanego postępowania

John has been taken to hospital. I must visit him.

(John został zabrany do szpitala. Muszę go odwiedzić).

natomiast have to oznacza zewnętrzną, raczej niezależną od nas, konieczność zrobienia czegoś

We can't play football this weekend. I have to go to Warsaw.

(Nie możemy zagrać w piłkę w ten weekend. Muszę jechać do Warszawy)

⇒ jeśli musimy zastosować bezokolicznik, formę przeszłą lub formę Perfect, używamy have to, ponieważ must nie ma takich form.

I may have to go to Warsaw next week.

(Być może będę musiał pojechać do Warszawy w przyszłym tygodniu).

I had to go to Warsaw last week.

(W zeszłym tygodniu musiałem wyjechać do Warszawy).

I have had to get up early for two weeks.

(Od dwóch tygodni muszę wcześnie wstawać).

⇒ have to zachowuje się jak każdy normalny czasownik, czyli w pytaniach i przeczeniach występuje z odpowiednim operatorem

Tu bardzo ważna wiadomość do zapamiętania:

mustn't nie jest przeczeniem must jeśli chodzi o znaczenie.

mustn't oznacza nie wolno, a must muszę, musisz itd.

You mustn't come home after midnight, John.

(John, nie wolno ci wracać do domu po północy).

⇒ don't have to znaczy nie trzeba czegoś robić

You don't have to get up so early tomorrow.

(Nie musisz jutro tak wcześnie wstawać).

⇒ zamiast have to można też stosować have got to

I have to get up early.

I've got to get up early.

Do you have to get up early?

Have you got to get up early?

needn't i needn't have (done)

⇒ needn't (do) oznacza, że nie trzeba czegoś robić

⇒ zamiast needn't (do) możemy użyć don't/doesn't need to (do) albo don't/doesn't have to (do)

The next bus is in two hours' time, so we needn't hurry.

(Następny autobus jest za dwie godziny, więc nie musimy się spieszyć).

The next bus is in two hours' time, so we don't need to hurry.

The next bus is in two hours' time, so we don't have to hurry.

⇒ needn’t have to (do) stosujemy, aby powiedzieć, że ktoś coś zrobił, choć nie było to konieczne

I finished work earlier so you needn't have waited for me.

(Skończyłam pracę wcześniej, więc niepotrzebnie na mnie czekałeś).

⇒ forma didn't need to (do) nie oznacza tego samego co needn't have (done); stosujemy ją, by powiedzieć, że nie trzeba było czegoś robić, w związku z tym nie zrobiono tego

Zamiast didn't need to (do) można użyć didn't have to (do)

I didn't need to wait for her, so I came back home.

(Nie musiałem na nią czekać, więc wróciłem do domu).

I didn't have to wait for her, so I came back home.

should i should have (done)

⇒ should stosujemy, by powiedzieć, że coś powinno zostać zrobione

⇒ jest formą słabszą niż must

⇒ zamiast should możemy zastosować ought to

You should give up smoking. (Powinieneś rzucić palenie).

You ought to give up smoking.

⇒ should stosujemy również, podając naszą opinię na jakiś temat; często używamy tego czasownika modalnego wraz ze zwrotem I think

I think you should have a rest. (Myślę, że powinieneś wypocząć).

I think you ought to have a rest.

⇒ should używa się do powiedzenia, że coś się nie zgadza i powinno być inaczej

Waiter! The bill is not correct. It should be 14 pounds, not 16.

(Kelner, rachunek jest błędny. Powinno być 14 funtów, nie 16).

It ought to be 14 pounds, not 16.

⇒ odpowiednikiem przeszłym should jest should have (done) w znaczeniu, że zostało zrobione coś, czego nie należało robić

I was five minutes late. You should have waited a bit longer.

(Spóźniłem się pięć minut. Powinieneś był poczekać).

You ought to have waited a bit longer.

⇒ should stosujemy do wyrażenia, że jesteśmy przekonani, że coś chyba się wydarzy

Where might he be now? He should be home.

(- Gdzie on może być teraz? - Powinien być w domu)