Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Bajki (I. Krasicki)

Bajki (I. Krasicki)

Wstęp do bajek

Rodzaj literacki: epika

Gatunek literacki: bajka

Utwór ten jest wprowadzeniem poety w tematykę pisanych przez niego bajek. W formie anaforycznych wyliczeń Krasicki przedstawia mało prawdopodobne według większości ludzi sytuacje życiowe, sprzeczne z powszechnie uznawanymi stereotypami. Każdy wers ma w zasadzie identyczną budowę składniową, co rodzi wrażenie pewnej mechaniczności i monotonii. Przedstawiciele społeczności ukazani w pierwszej części bajki to ideały, ludzkie typy pozbawione tradycyjnie im przypisywanych słabości i negatywnych cech: młody prowadzi „życie wstrzemięźliwe”, stary nie krytykuje wszystkich wokół, bogaty dzieli się swym majątkiem z potrzebującymi, pisarz cieszy się ze sławy innych autorów, celnik nie kradnie, szewc nie pije, żołnierz się nie przechwala, przestępca nie dopuszcza się rozbojów, minister jest uczciwy i nie wykorzystuje sprawowanego urzędu dla własnych celów, a poeta mówi samą prawdę. Ten sprzeczny ze zdrowym rozsądkiem i życiowym doświadczeniem obraz społeczności prowadzi do zaskakującej puenty: „- A cóż to jest za bajka? Wszystko to być może! - Prawda, jednakże ja to między bajki włożę”. Wniosek zawarty we Wstępie... wskazuje na charakter bajki jako gatunku literackiego. Utwory tego typu zawierają elementy prawdy i zmyślenia, nie można ich więc interpretować w sposób jednoznaczny, jako odzwierciedlenie rzeczywistości. Jednocześnie zaś sama rzeczywistość i świat nie mają charakteru jednowymiarowego, cechuje je różnorodność i barwność. Równie skomplikowani są ludzie i ich zachowanie, które w pewnych wypadkach potwierdza stereotypy, a w innych im zaprzecza. Prawem poety jest koloryzowanie świata i przekładanie go na język utworu literackiego, zgodnie z regułami artystycznymi. Krasicki uświadamia swoim czytelnikom, że nie powinni odnosić treści bajek do samych siebie, gdyż celem tych utworów nie jest złośliwa krytyka konkretnych osób, ale raczej obnażanie odwiecznych słabości ludzkich, mających charakter ponadczasowy.

Lew i zwierzęta

Rodzaj literacki: epika

Gatunek literacki: bajka

Wiersz składa się z dwunastu wersów. Lew chciał okazać zwierzętom swoją łaskawość, toteż dopuszczał ich do wspólnej zabawy, razem polowali, jednak on zjadał mięso, a jego towarzysze musieli zadowolić się kośćmi. Wkrótce chcąc im okazać jeszcze większe względy i łaskę pozwolił, aby zjedli jednego spośród sie bie, a potem drugiego, trzeciego i czwartego. Lew, kiedy zobaczył ich najedzonych, chcąc położyć kres ich drapieżności za karę zjadł ich wszystkich.

Wół minister

Rodzaj literacki: epika

Gatunek literacki: bajka

Tekst składa się z 12 wersów, z których każdy liczy po 13 sylab. Treść można przedstawić w następujący sposób - oto ministrem był wół, który rządził powolnie, ale rozsądnie, jednak monarchę znudził taki sposób sprawowania władzy i rządy objęła małpa „Dwór był kontent, kontenci poddani - z początku”, potem jej miejsce zajął lis, który wkrótce zdradził i władcę, i poddanych, toteż monarcha z powrotem powierzył rządy wołu, który „...wszystko naprawił”.

Problematyka

Charakterystyczne cechy bajek Krasickiego

Bajka jest gatunkiem znanym już w starożytności, w epoce oświecenia mogła się rozwijać ze względu na charakter i cel: uczyła bawiąc. Bajka jest to rodzaj przypowieści na temat człowieka - jego cech charakteru, postaw i zachowań. Bajka nie mówi o konkretnych ludziach i wydarzeniach, ludzie występujący w bajkach obdarzeni są zazwyczaj jedną cechą fizyczną lub charakteru np.: kulawy i ślepy, którzy są bohaterami utworu pod tym samym tytułem, czy hipokryta występujący w wierszu Hipokryt.

Bardzo często bohaterami bajek są zwierzęta, które zastępują rozbudowaną charakterystykę - lew oznacza władzę, ale też bezwzględność, o czym świadczy wiersz Lew pokorny, wilk oznacza drapieżność, czego przykładem jest utwór Dobroczynność, wół uosabia pracowitość i zaradność, małpa - głupotę, roztargnienie, błazeństwo, nieświadome działanie, lis - chytrość, przebiegłość, fałsz, co można odnaleźć w wierszu Wół minister.

Bajka ma charakter alegoryczny, czyli przedstawiony w niej obraz zawiera treści ukryte, ich odczytanie służy wyciągnięciu nauki i prawdy moralnej.

Bajka zawiera morał (pouczenie), który może być wyrażony w sposób bezpośredni np.: „Mniej szkodzi impet jawny niźli złość ukryta” - Hipokryt, „Źle zmyślać, źle i prawdę mówić w pańskim dworze” - Lew pokorny. Morał może też być wyrażony w sposób pośredni, jego odczytanie jest możliwe po dokonaniu interpretacji utworu, np.: w wierszu Kulawy i ślepy morał uczy, że człowiek głupi nie może zapewnić bezpieczeństwa, natomiast morał wyrażony w utworze Wół minister uczy, że systematyczna, mozolna praca jest korzystniejsza dla ogółu niż działanie nieprzemyślane, chociaż efektowne.

Bajki Ignacego Krasickiego zawierają gorzką prawdę na temat moralnej kondycji człowieka, mają także charakter uniwersalny czyli ponadczasowy, co oznacza, że człowiek na przestrzeni wieków nie pozbył się swoich wad.

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.