Rodzaj literacki: liryka
Gatunek liryki: liryka patriotyczna (hymn)
Pieśń Legionów Polskich we Włoszech nazwana później Mazurkiem Dąbrowskiego napisana została przez Wybickiego w Reggio między 16 a 19 lipca 1797 roku. Obok Dąbrowskiego Wybicki był jednym z założycieli Legionów Polskich, uformowanych z Polaków, którzy opuścili kraj po trzecim rozbiorze. Pieśń powstała z okazji wymarszu legionistów z miasta, a po raz pierwszy odśpiewana została 20 lipca 1797 roku ku czci H. Dąbrowskiego. Muzyka dobrana do utworu przez samego Wybickiego była zbliżona do mazurka ludową melodią z terenów Podlasia. Mazurek Dąbrowskiego, śpiewany przez legionistów, szybko trafił do znajdującej się pod zaborami Polski, wykonywany był także przez żołnierzy kampanii napoleońskiej. Po raz pierwszy drukiem ukazał się w 1799 roku w „Dekadzie Legionowej”, wychodzącej w Mantui. W Polsce opublikowany został w 1806 roku w Kalendarzyku kieszonkowym. W czasach Księstwa Warszawskiego pełnił nieoficjalnie funkcję hymnu, zakazany w Królestwie Polskim przez księcia Konstantego (brata i namiestnika cara) odżył na nowo w okresie powstania listopadowego (1831). Od tej pory stał się wśród Polaków jedną z najpopularniejszych pieśni patriotycznych. W 1927 roku pieśń zatwierdzona została jako oficjalny hymn państwowy. Utwór stał się inspiracją dla twórców wielu innych narodów walczących o niepodległość: Serbów, Czechów, Ukraińców. Mazurek Dąbrowskiego, odzwierciedlający ideologię legionów, jest manifestem patriotyzmu, tyrtejskim w swym charakterze wezwaniem do walki o niepodległość Polski, budzącym wiarę w możliwość odzyskania wolności. W utworze zawiera się nowa koncepcja narodu, która szczególnie popularna stanie się w okresie romantyzmu. Pierwsze słowa pieśni:
„Jeszcze Polska nie umarła,
Kiedy my żyjemy”
sugerują, że pojęcie narodu opiera się na tożsamości i świadomości jego członków. W ten sposób oddzielone zostały kategorie państwa i narodu. By rozbudzić ducha patriotyzmu w swoich rodakach, Wybicki odwołał się do sylwetek znanych bohaterów narodowych i europejskich. Składając współtwórcy legionów hołd w słowach:
„Marsz, marsz Dąbrowski,
Do Polski z ziemi włoskiej”,
poeta budził wiarę Polaków w odzyskanie niepodległości. Przypomniał także zwycięskie wyprawy Czarnieckiego:
„Jak Czarniecki do Poznania
Wracał się przez morze
Dla ojczyzny ratowania
Po szwedzkim rozbiorze”.
Odwoływał się do potęgi Napoleona, w którym Polacy pokładali wielkie nadzieje:
„Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy”.
Przywołał czasy insurekcji kościuszkowskiej:
„Mamy racławickie kosy,
Kościuszkę Bóg pozwoli”.
Pieśń Wybickiego przepełniona jest optymizmem i nadzieją na odzyskanie wolności. Poeta wierzy w moc i siłę polskiego oręża, waleczność Polaków, którzy w obliczu niebezpieczeństwa potrafią zjednoczyć się w obronie kraju:
„Hasłem wszystkich zgoda będzie
I ojczyzna nasza”.
Z szablami, pałaszami, kosami Polacy ruszą na wrogów i odbiorą zagrabione ziemie. Mazurek Dąbrowskiego, którego współczesna wersja różni się w pewnym stopniu od oryginału, towarzyszył Polakom we wszystkich zrywach niepodległościowych i w wolnym już kraju, inspirując również twórczość innych poetów.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.