Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Przestrogi..., które ukazały się w 1790 roku, w trakcie obrad Sejmu Czteroletniego stanowiły niejako kontynuację myśli zawartych w Uwagach nad życiem Jana Zamoyskiego. Staszic zaangażowany w działania sejmowe zawarł w swoim dziele więcej praktycznych uwag, dostosowanych do aktualnej sytuacji. Przed miotem jego zainteresowania staje się przede wszystkim kwestia ustroju Rzeczypospolitej oraz nowoczesna koncepcja narodu. Staszic postuluje m.in.:
- wprowadzenie rządów republikańskich opartych na zasadach oświeceniowej myśli, które umożliwiałyby zachowanie niepodległości Polski;
- utworzenie sojuszu szlachecko-mieszczańskiego i przyznanie mu prawa do pełnienia kierowniczej roli w państwie;
- pojmowanie narodu jako całości społeczeństwa: „Zakrzewiajcie wzajemną miłość (...) nie całość jednego stanu, ale całość narodu całego jest Prawem najwyższym”;
- obronę praw chłopa i poprawę jego warunków życiowych;
- odwołanie się do staroszlacheckich zasad cnoty, patriotyzmu i obyczajowości;
- przyznanie mieszczanom prawa do kandydowania na posłów oraz nabywania ziemi.
Analizując przyczyny upadku Rzeczypospolitej winą za ten stan obarcza Staszic magnaterię, która porzuciła tradycję narodową na rzecz kultu cudzoziemszczyzny. Postulując reformę państwa polskiego, szczególną uwagę zwraca pisarz na konieczność wprowadzenia sprawiedliwych, obowiązujących dla wszystkich praw.
Przestrogi dla Polski to przykład tekstu publicystycznego. Publicystyka to zbiór wypowiedzi na aktualne w danym momencie tematy polityczne, społeczne, kulturalne. W tekstach publicystycznych dominują środki perswazyjne, za pomocą których autor zmierza do czynnego wpływu na opinię publiczną. W utworze Staszica dominuje funkcja impresywna - wywarcie wpływu na odbiorcę, który ma przyjąć postawę oczekiwaną przez autora, można tu także wyróżnić elementy funkcji ekspresywnej (wyrażanie emocji i uczuć autora), świadczą o tym pojawiające się w tekście pytania retoryczne i wykrzyknienia.
Przestrogi dla Polski zostały wydane anonimowo w 1790 roku, a więc w czasie obrad Sejmu Wielkiego, który miał uchwalić nową konstytucję. Tekst Staszica jest przykładem literatury zaangażowanej politycznie w aktualne sprawy kraju. Podobny charakter miała komedia polityczna Juliana Ursyna Niemcewicza Powrót posła, która powstała jesienią 1790 roku, kiedy to miała nastąpić przerwa w obradach Sejmu i wybór nowych posłów. Utwór miał więc wpłynąć na opinię publiczną, aby społeczeństwo udzieliło poparcia zwolennikom reform.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.