Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
W języku łacińskim faustus znaczy szczęśliwy. Bohater, jeszcze przed zawarciem paktu z diabłem wie, że jest mądrzejszy od innych, posiadł wiedzę z wszystkich dziedzin nauki: filozofii, prawa, medycyny, teologii. Nie ma wyrzutów sumienia, nie boi się piekła, ani potępienia. Zdaje sobie jednak sprawę, że jego wiedza jest ograniczona, wie również, że nie jest w stanie przekazać ludziom niczego nowego. Odrzuca wiedzę książkową jako niepełną, chce poznawać świat dzięki magii.
Zakład diabła z Bogiem jest wzorowany na podobnej sytuacji, jaka została przedstawiona w Księdze Hioba (Stary Testament). Wówczas diabeł założył się z Bogiem o duszę tytułowego bohatera. Tym samym jego wiara została poddana próbie. W dramacie Mefistofeles stwierdza, że Faust jest dumny i pyszny i dzięki temu łatwo może go zwieść. Bóg zaś uważa, że człowiek, który do czegoś dąży, może błądzić, w swoich działaniach nieraz ustawać - to leży w ludzkiej naturze - jednak nie da się go łatwo uwieść, bo tak naprawdę należy on do Pana. Bóg podkreśla: „Sam poprowadzę go wkrótce do światła”, co wskazuje na to, iż Opatrzność nieustannie czuwa nad człowiekiem w jego życiowej wędrówce.
Dramat Fausta polega na nieustannym zmaganiu się człowieka - geniusza ze „skończonością”, czyli tym, co jest ograniczone. Pomiędzy idealizmem a możliwościami człowieka istnieje przepaść. Faust, dążący do poznania tajemnic bytu, wszechświata, jest ograniczany przez swoją ludzką naturę i to stanowi konflikt tragiczny.
Faust założył się z Mefistofelesem o swoją duszę, ponieważ chciał poznać istotę świata, jego wielką tajemnicę. To poznanie było jego życiowym celem, zaś słowa, które miał powiedzieć: „Trwaj, chwilo, jakie jesteś piękna”, oznaczać miały, że Faust jest absolutnie szczęśliwy i spełniony. Po ich wypowiedzeniu diabeł mógł nabrać praw do duszy Fausta. Szatan uważał, że będzie to łatwe, jeśli spełni wszelkie życzenia i żądania swej ofiary, a wówczas ona zanurzy się w używaniu życia.
Chcąc wygrać zakład, podsuwał swojej ofierze różne wspaniałości tego świata: młodość, miłość. W konsekwencji Mefistofeles nie zdobył jednak duszy Fausta. Wprawdzie uczony tuż przed śmiercią wypowiedział słowa: „Trwaj, chwilo, jakże jesteś piękna”, ale życzenie było jednak wywołane miłością do ludzi, pragnieniem, by byli szczęśliwi. To właśnie miłość do ludzi, ten „nieśmiertelny pierwiastek”, uratowała go przed wiecznym potępieniem. Bóg wynagrodził aktywną postawę Fausta, jego dusza została zbawiona.
Utwór ma charakter metaforyczny. Losy Fausta można odczytać jako parabolę (przypowieść) ludzkich losów. Człowiek od początku świata, podobnie jak Faust, dąży do poznawania nowych rzeczy, zjawisk, do zdobywania wiedzy i doświadczenia, jego życie jest nieustanną wędrówką i podróżą pozwalającą poznać świat. Błądzenie, poszukiwanie sensu życia leży w ludzkiej naturze, jest wyznacznikiem jego człowieczeństwa. Potwierdzają to słowa Pana, który mówi w dramacie: „W dążeniach swoich musi błądzić człowiek”.
Od imienia bohatera dramatu Goethego pochodzą terminy: faustyzm, pęd faustyczny. Pierwszy z nich oznacza postawę poszukiwania, dążenia do poznania, doświadczanie nowych wrażeń, pragnienie odkrywania prawideł rządzących światem. Drugi - pęd faustyczny - oznacza pogoń za „nowym”, nieznanym, za czymś, co może być bodźcem do dalszego działania.
Goethe stworzył nowy typ dramatu, którego charakterystycznymi cechami były: odrzucenie zasady trzech jedności (miejsca, czasu, akcji), fragmentaryczna fabuła, połączenie elementów dramatycznych (podział na akty, sceny, brak narratora, dialogi) z epickimi (luźne sceny, długie monologi) i lirycznymi (liryczne wstawki, nastrojowość), występowanie postaci pochodzących ze świata realistycznego i fantastycznego, otwarta kompozycja dramatu (akcja urywa się niespodziewanie, wątki pozostają otwarte), występowanie scen zbiorowych (np. Ulica, Noc Walpurgii), stworzenie odpowiedniego typu bohatera, którego cechuje: wybitność, indywidualizm, wykraczanie ponad przeciętność, bunt przeciw porządkowi otaczającego świata, chęć zagłębienia tajemnic bytu, osiągnięcia wiedzy większej, niż ludzkie poznanie, zdolność do przeciwstawienia się nawet Bogu, rozdarcie wewnętrzne (takimi cechami odznaczają się również inni romantyczni bohaterowie, np. Kordian z dramatu Słowackiego i Konrad z III cz. Dziadów Mickiewicza). Ważnym wyróżnikiem dramatu romantycznego była jego asceniczność (ze względu na luźną kompozycję, fragmentaryczność akcji, obecność scen zbiorowych utwór nie był przeznaczony do wystawienia na scenie).
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.