Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Opowieści o powstaniu świata i człowieka było wiele. W każdym z nich świat powstał z Chaosu, ale już w tym momencie pojawiały się rozbieżności. Jedni widzieli w Chaosie istotę boską, a więc jakiś bóg istniał zawsze i był sprawcą powstania innych bogów, świata i ludzi. W innej wersji wyjaśniano chaos jako masę żywiołów: ziemi, wody, ognia i powietrza, z której wyłonili się pierwsi bogowie: Uranos - Niebo i Gaja - Ziemia, a więc mieli oni swój początek. Razem z bogami rodził się świat: ziemia, słońce, gwiazdy, rośliny, zwierzęta, potem ludzie. Uranos i Gaja mieli kilka pokoleń dzieci: tytanów, cyklopów z jednym okiem pośrodku czoła i hekatonchejrów, czyli sturękich. Byli oni wszyscy wielkimi, prymitywnymi potworami. Uranos czuł do nich niechęć, więc strącił ich do Tartaru, który był otchłanią wielką, ponurą i ciemną. Gaja, widząc męki tytanów, znienawidziła męża, więc namówiła najmłodszego z nich, by zabił ojca. Kronos pokonał Uranosa i rozpoczął rządy nad światem wraz z małżonką Reją. Z krwi zabitego Uranosa narodziły się boginie zemsty: Erynie. Kronos także bał się swych potomków, dlatego każde narodzone przez Reję dziecko połykał. Gdy Reja urodziła szóste dziecko, podała Kronosowi kamień zawinięty w pieluszki, który mąż połknął, a synka ukryła na Krecie w grocie pod opieką nimf i kozy Amaltei. Gdy Dzeus podrósł, pokonał ojca i z kolei on objął rządy nad światem. Wcześniej poradził matce, by podała Kronosowi środek na wymioty. Pod jego wpływem Kronos wypluł wcześniej połknięte dzieci. Byli to bogowie: Hades, Posejdon, Hera, Demeter i Hestia. Koza Amaltea zmarła. Z jej złamanego rogu uczynił Dzeus róg obfitości, a ze skóry puklerz (egidę), którego nie był w stanie przebić żaden pocisk.
Mit ten ma charakter teogoniczny i kosmogoniczny, gdyż dotyczy powstania bogów i świata. Świat powstaje z mieszaniny żywiołów, które ulegają uporządkowaniu. Powstaje w walce. Pierwsi bogowie są okrutni i źli, walczą o władzę nie przebierając w środkach (gigantomachia). Porządkowanie rozpoczyna się od podziału na niebo i ziemię, górę i dół. Wśród bogów panuje hierarchia. W ten sposób zapewne Grecy tłumaczyli sobie nierówności panujące w świecie. Mitologia była tworzona przez ludzi, więc przenosili oni swoje cechy i obraz świata, w którym żyli, na porządki pozaziemskie. Potomkowie Kronosa zamieszkali na Olimpie, dlatego nazwano ich Olimpijczykami. Podzielili się władzą. Dzeus został panem nieba i ziemi, ojcem, królem bogów, władcą piorunów. Hera była jego małżonką, opiekunką kobiet, małżeństwa i macierzyństwa. Hestia opiekowała się ogniskiem domowym, rodziną. Demeter czcili Grecy jako boginię ziemi, płodów rolnych i pór roku. Z jej miłością do córki, Persefony, poślubionej przez Hadesa i zmuszonej do opuszczenia matki, łączyła się piękna opowieść o następstwie pór roku. Wiosną Persefona wracała do stęsknionej matki i wtedy przyroda rozkwitała. Gdy jesienią Kora opuszczała matkę, by udać się do męża, świat umierał, pogrążał się w żałobie, by kolejną wiosną znów się odrodzić. Na przykładzie tego mitu widać wyraźnie, w jaki sposób konkretne obrazy nabierają znaczenia symbolicznego. Mit o Demeter i Persefonie można odczytać jako symbol każdego odradzania się po okresie zastoju, po latach niewoli, upadku itp.
Brat Dzeusa, Hades, został władcą podziemi, krainy śmierci i zmarłych. Razem z żoną Persefoną ważyli ludzkie czyny i wydawali wyroki, w którym kręgu krainy podziemi umieścić duszę. Posejdon został władcą mórz i oceanów. Grono Olimpijczyków szybko się poszerzało o nowych bogów, którzy rodzili się z bogiń, ziemianek, a także w sposób nadprzyrodzony. Najważniejszymi byli:
Hefajstos - władca wulkanów, boski kowal i rzemieślnik,
Apollo - opiekun sztuk, nauk, wyroczni i wróżbitów,
Artemida - bogini łowów, opiekunka dziewcząt,
Ares - bóg wojny,
Atena - bogini mądrości, sprawiedliwej wojny, wynalazczyni tkactwa,
Afrodyta - bogini piękności i miłości,
Hermes - opiekun kupców, wędrowców, posłaniec bogów.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.