Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Średniowiecze (z łac. media tempora - wieki średnie) to termin na określenie dziejów w kulturze i historii, obejmujących czasy między starożytnością a nowożytnością. Pojęcie używane było już w wieku XVI przez twórców renesansu, w znaczeniu pejoratywnym. Wieki średnie traktowano jako upadek ideałów kultury antycznej, czas zacofania i ciemnoty. Rehabilitacji epoki dokonał wiek XVIII, a zwłaszcza XIX.
Z historiozofii termin przejęła literatura, stosując go w odniesieniu do tendencji i prądów artystycznych, charakterystycznych dla tego okresu. W epoce średniowiecza powstaje większość literatur narodowych, których świadectwem są przekazy pisemne. Najstarsze zabytki piśmiennictwa wyznaczają początkowe daty w historii literatury poszczególnych narodów. W Polsce od czasów pozytywizmu w badaniach nad średniowieczem koncentrowano się jedynie na przekazach pisemnych. Dopiero w XX wieku J. Krzyżanowski podjął się analizy ustnie przekazywanych utworów, należących do literatury ludowej. Równocześnie badacz ten odszedł od przejętego z historii terminu „średniowiecze”, zastępując go pojęciem - średniowieczny alegoryzm, określającym typowe dla tego okresu tendencje artystyczno-ideowe.
Współcześnie terminu „średniowieczny” używa się zarówno w odniesieniu do kultury i literatury tego okresu, jak i przenośnie, w znaczeniu: starodawny, przestarzały, niekiedy również z pejoratywnym odcieniem - zacofany, ciemny.
Średniowiecze obejmuje okres między V a XV w. Często granice epoki łączy się z wielkimi wydarzeniami historycznymi: upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego (476) oraz rozpadem cesarstwa bizantyjskiego (1453), odkryciem Ameryki przez Krzysztofa Kolumba (1492) i wynalazkiem druku (1450).
W Polsce średniowiecze trwa od X do XV wieku. Za początek epoki przyjmuje się rok 966, datę przyjęcia przez państwo chrześcijaństwa. Pomimo iż do XV wieku język polski ustępuje miejsca łacinie, już w wieku XIII zaczynają się pojawiać, posiadające duże walory artystyczne, teksty w języku narodowym. Początki kultury duchowej, w tym również literackiej, przypadają w zasadzie na czasy rządów Kazimierza Wielkiego.
Pięciowieczny okres polskiej literatury średniowiecznej można podzielić na kilka etapów:
- X-XIII wiek - czas przyswajania średniowiecznych wzorców kulturalnych w literaturze i sztuce, stopniowy rozwój szkolnictwa oraz bibliotek klasztornych i katedralnych - okres dominacji twórczości łacińskiej na terenach polskich, pierwsze teksty w języku narodowym, adaptowanie stylu romańskiego w sztuce,
- wiek XIV - mało znaczący dla literatury, ale doniosły ze względu na rozwój stylu gotyckiego oraz istotne przemiany w rozwoju państwa polskiego, szybki rozwój gospodarczy i kulturalny, rozbudowa miast, założenie w 1364 r. Akademii Krakowskiej.
- wiek XV - przynoszący największą ilość zabytków piśmiennictwa narodowego. Następuje świetny rozwój Akademii Krakowskiej po reformie w 1400 r.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.