Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Rodzaj literacki: epika
Gatunek literacki: poemat epicki
Jednym z motywów powstania Boskiej Komedii była idealna miłość, jaką poeta żywił do zmarłej, ukochanej Beatrycze. Obserwując narastający upadek obyczajów swoich czasów, Dante ukazał w utworze wiodącą przez Piekło i Czyściec drogę ludzkości do Boga, do prawdziwego wyzwolenia, zrozumienia ideałów piękna, dobra i mądrości. Raj w Boskiej Komedii osiągnięty zostaje przez miłość, za pośrednictwem idealnej kobiety. Dzieło to jest zarazem kwintesencją filozoficznych, historycznych oraz teologicznych przemyśleń i obrazem - realistycznie odmalowanym - współczesnego Dantemu świata.
Pracę nad utworem rozpoczął poeta w 1307 roku, prawdopodobnie już po opuszczeniu Florencji. Pierwsza część ukończona została około 1312 roku, druga - rok później. Końcowe partie Komedii pisał Dante w ostatnich latach swojego życia.
Dzieło to początkowo nosiło tytuł Komedia, wyraz ten oznaczał w czasach Dantego utwór niekoniecznie sceniczny, poważnie zaczęty, a radośnie zakończony. Potomność dodała do tytułu przymiotnik Boska.
Boska Komedia jest to poemat epicki zbudowany z trzech części: Piekła, Czyśćca i Raju. Każda z nich obejmuje 33 pieśni, poprzedzone pieśnią wstępną. Wędrówka poety rozpoczyna się w 1300 roku, nocą, z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek. Piekło zbudowane z dziewięciu kręgów, dzieli się na górne i dolne. Wędrówka przez składający się z 9 części Czyściec trwa trzy dni i trzy noce. Droga przez dziewięć niebios Raju prowadzi bohatera przed oblicze Boga.
Dante i Wergiliusz dotarli przed bramę piekła, na której widniał napis: „Ty, który wchodzisz, żegnaj się z nadzieją”. Obydwaj wkroczyli do przedpiekla, gdzie znajdowały się dusze ludzi, którzy nie zasłużyli ani na potępienie, ani na zbawienie „...bez hańby żyły i bez części”. Dusze te są kąsane do krwi przez muchy i osy, a ich krwią i łzami żywi się robactwo. Słychać westchnienia, płacze, lamenty, jęki bólu, okrzyki gniewu. Od piekła oddziela wędrowców podziemna rzeka Acheront, przez którą Charon przeprawia dusze potępione.
Dante i Wergiliusz dotarli do miejsca, gdzie cierpią dusze ludzi zmysłowych. Na straży drugiego kręgu piekła znajdował się Minos, które osądzał dusze. Znaleźli się tam: Kleopatra, Helena, Achilles, Parys, Tristan oraz dusza Franczeski, która opowiedziała poetom historię swojej nieszczęśliwej miłości. Zakochała się w bracie swojego męża, kiedy czytali historię Lancelota. Gdy jej mąż dowiedział się o tym, zabił kochanków.
Boska Komedia to arcydzieło literatury średniowiecznej. Bohaterem jest sam poeta, który chcąc odnaleźć własną tożsamość wędruje przez Piekło, Czyściec aż po Raj. Sensem podróżowania jest poznawanie nowych miejsc, ludzi, obyczajów, kultury, czy też przybycie w rodzinne strony. Motyw wędrówki, podróżowania pojawiał się w tekstach starożytnych. Odyseusz podróżował, bo chciał dotrzeć do swojej Itaki, Eneasz wędrował, aby założyć nowe miasto, Mojżesz z ludem wybranym szli do Ziemi Obiecanej.
Utwór Dantego powstał w okresie późnego średniowiecza, jest pomostem między średniowieczem a renesansem, w którym nastąpiło odrodzenie sztuki, kultury i literatury starożytnej. Ślady antyku odnaleźć można w przywołanych przez autora postaciach antycznych: Minosa, Charona, Heleny, Achillesa, Parysa.
Elementem typowym dla średniowiecznego światopoglądu jest wizja piekła, jest ona makabryczna, przerażająca, ma budzić strach, przestrzegać ludzi przed czynieniem rzeczy grzesznych w myśl średniowiecznego hasła „memento mori” - „pamiętaj o śmierci”. Do obiegowego powiedzenia weszło określenie „dantejskie sceny” na oznaczenie czegoś makabrycznego, budzącego strach i przerażenie.
W utworze, oprócz obrazu pokutujących za grzechy i przewinienia dusz, pojawia się motyw miłości. Dusze ludzi zmysłowych, nieszczęśliwych kochanków umieszczone są w drugim kręgu tuż za duszami ludzi niewinnych. Dante okazuje im współczucie i litość
„Franciszko - rzekłem - pokutnico biedna,
Do łez mię twoje wzruszyły cierpienia”.
Historia Franczeski i jej ukochanego uświadomiła Dantemu, iż miłości nie można zaplanować, można pokochać kogoś w każdej chwili, jest to uczucie, które leży poza sferą rozumową człowieka. W dziele Dantego zostały połączone elementy sacrum (rzeczy boskie) i profanum (rzeczy powszednie, ludzkie, ziemskie).
Twórczość Dantego przypadła na przełom między epoką średniowiecza i renesansu, dlatego tradycyjnie uznaje się ją za pomost łączący obydwa wieki. Boska Komedia napisana została w języku włoskim, w przeciwieństwie do większości dzieł średniowiecznych, które powstały w języku łacińskim. Wprowadzenie języka narodowego do literatury oraz dogłębne zainteresowanie człowiekiem to elementy łączące utwór Dantego z założeniami literatury renesansowej.
Boska Komedia stanowi odzwierciedlenie sytuacji człowieka późnego średniowiecza, czasów ostrych walk między mieszczaństwem i szlachtą oraz kulminacji trwającej od wielu lat wojny między cesarstwem a papiestwem. Na przełomie XIII i XIV wieku rozwojowi handlu, ekspansji bogatego i energicznego mieszczaństwa towarzyszy upadek obyczajów oraz osłabienie pozycji Kościoła i katolickiej wiary. Dzieło Dantego stanowi próbę ukazania prawdziwej drogi do zbawienia nie mogącemu odnaleźć się w tych warunkach człowiekowi.
W wędrówce przez Piekło i Czyściec towarzyszy Dantemu Wergiliusz, a w prowadzącej do Boga drodze przez Raj przewodniczy poecie Beatrycze.
Wergiliusz: Jeden z najwybitniejszych rzymskich poetów, symbolizuje w utworze mądrość i doskonałość literatury czasów antycznych. Przewodnik Dantego to symbol wszystkich bliskich autorowi Komedii wartości kulturowych, politycznych i moralnych, które zagubione zostały na przełomie średniowiecza i renesansu. Dante traktuje starożytnego twórcę jako swojego poetyckiego mistrza. Przewodnik, z którym pożegna się u wyjścia z Czyśćca, przez całą drogę nie tylko prowadzi Dantego, ale też chroni go, naucza i objaśnia sens przygód.
Beatrycze: Literacka postać Beatrycze wzorowana jest na realnej osobie, ukochanej poety z lat młodzieńczych, której przedwczesna śmierć stała się przyczyną duchowego załamania artysty. Beatrycze przybywa na ziemię, aby pomóc zagubionemu moralnie Dantemu. To ona prosi Wergiliusza, by przeprowadził poetę przez pierwszy etap wędrówki, a następnie sama wiedzie go do Raju. Z początko wo realistycznie przedstawionej żywej kobiety przemienia się z czasem w chrześcijańską świętą, istotę uduchowioną, pośredniczkę między człowiekiem a Bogiem. Dzięki Beatrycze Dante oczyszcza swą duszę z grzechów i wznosi się na najwyższy dostępny człowiekowi poziom duchowy. Niektórzy z krytyków, negując realny byt Beatrycze, uznali jej postać za alegorię lub symbol Matki-Dziewicy bądź też Objawienia Kościoła katolickiego. W rzeczywistości postać duchowej przewodniczki Dantego można traktować jako odbicie realnie istniejącej osoby, posiadającej symboliczne znaczenie.
Realnej warstwie świata przedstawionego głębszy sens nadają wprowadzone przez poetę alegorie i symbole. Symbolicznie, a więc wieloznacznie można odczytywać motyw wędrówki poety oraz postaci jego przewodników Wergiliusza i Beatrycze. W zgodzie z tendencją literatury średniowiecznej Dante posługuje się alegoriami, personifikując abstrakcyjne pojęcia. Często jednak granice między alegorią i symbolem ulegają zatarciu. Boską Komedię można odczytywać jako przypowieść o drodze człowieka do doskonałości. Dzieło Dantego w zamyśle autora miało wstrząsnąć sumieniem ludzi jego czasów i przygotować świat na przyjście lepszej przyszłości.
Boska Komedia jest jednym z najwybitniejszych osiągnięć średniowiecznej literatury. Napisana tercyną (zwrotką składającą się z trzech wersów), stanowi przykład mistrzowskiego kunsztu poetyckiego Dantego. Ukazane obrazy ożywione żywiołem fantazji są dynamiczne i plastyczne. Sylwetki napotykanych przez wędrowca bohaterów (zarówno postaci zaczerpniętych z dziejów antycznych, jak i współczesnego autorowi świata, nie wyłączając osobistych przyjaciół i wrogów) cechuje sugestywność przedstawienia oraz wnikliwa charakterystyka zewnętrzna i wewnętrzna. Siłę wyrazu wzmaga zespolenie pierwiastków tragicznych, lirycznych i komicznych oraz bogactwo środków stylistycznych: metafor, epitetów, kontrastów. Głębię znaczeniową Komedii osiągnął autor poprzez umiejętne zespolenie realiów z alegoriami i symbolami.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.