Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Dziady cz. II (A. Mickiewicz)

Problematyka

II cz. Dziadów Adama Mickiewicza to utwór oparty w swoim zamyśle na dawnych wierzeniach ludowych. Z folkloru zaczerpnął autor sam pomysł inscenizowanego obrzędu, zmieniając go nieco dla wprowadzenia elementów chrześcijaństwa (modlitwa, krzyż, pojęcie nieba i piekła).

Utwór odwołuje się do moralności ludowej, co w tym czasie stanowiło w literaturze prawdziwą nowość. Krytycy, współcześni Mickiewiczowi, zarzucali mu wręcz plebejski gust, nie przewidując, iż niebawem zapoczątkowane przez autora II cz. Dziadów nawiązania do kultury ludowej staną się istotnym elementem twórczości romantyków.

Postacią prowadzącą obrzęd jest Guślarz - osoba obdarzona wielkimi umiejętnościami. Potrafi bowiem przywołać duchy, pomóc im i odesłać z powrotem w zaświaty. Zna także przyszłość dla samych duchów nieznaną. Jest jednocześnie wielkim magiem i kapłanem, decydującym o winie przywołanych grzeszników i wymiarze kary. Guślarz najpełniej uosabia ludową mądrość, do której odwołuje się Mickiewicz.

Duchy dzieci, złego dziedzica i pasterki Zosi pojawiły się w kaplicy po to, by przestrzec zebranych przed popełnieniem czynów naruszających prawa ludowej moralności. Dziedzic - wielki grzesznik - za życia wyjątkowo okrutny i bezwzględny, podlega jednoznacznemu osądowi. Za zło odpłaca się złem. Bardziej skomplikowana jest sprawa dzieci i pasterki. Józio i Rózia oraz Zosia w zasadzie nie popełnili żadnego przestępstwa. Ich przewinienia - dziecięce życie bez trudności, dziewczęca zarozumiałość - nie mają wymiaru grzechu. Wedle ludowej sprawiedliwości nie wystarczy jednak żyć bezgrzesznie, trzeba jeszcze podejmować ciężar życia, wykonywać określone obowiązki, trzeba pracować, czasem także cierpieć. Życie przeżyte właściwie to życie wypełnione działaniem, pracą, miłością, akceptacją innych. Niespełnienie powyższych warunków staje się dla dzieci i pasterki przyczyną zagubienia po śmierci. Na raj muszą dopiero zasłużyć cierpieniem, bo nie zaznali cierpienia na ziemi.

Przewrotna nieco sprawiedliwość ludowa okazuje się być bezradna tylko w przypadku Widma. Ono bowiem nie wypowiada ani jednego słowa, nie można więc sklasyfikować jego winy ani wyznaczyć pokuty. Zebrany w kaplicy tłum rozpoznaje w Widmie zjawę cierpiącą, ale nie jest w stanie dociec przyczyny cierpienia.

Dramat Adama Mickiewicza ma wyraźne przesłanie moralne - wskazuje na konieczność liczenia się z konsekwencjami popełnianych czynów. Surowa moralność ludowa, bardzo bliska podstawom etyki chrześcijańskiej, zmusza do życia uczciwego, z innymi i dla innych. Grzechem jest czynienie krzywdy, ale egoizm, pozostawanie na uboczu, życie bez trosk także nie zasługują na akceptację.

Dziady jako utwór dramatyczny

Zapamiętaj!

Dramat - rodzaj literacki, do którego należą utwory przeznaczone na scenę; świat przedstawiony w dramacie koncentruje się wokół akcji tworzonej przez wypowiadające się postacie.

Utwór Adama Mickiewicza łączy w sobie elementy świata realnego (konkretne miejsce akcji, postacie Guślarza, Starca, wieśniaków) i fantastycznego (pojawiające się zjawy). W dramacie dominuje nastrój powagi i tajemnicy, osiągnięty dzięki wykorzystaniu wielu form wyrazu. Chóralne recytacje, zaklęcia wyrażane w jednakowym rytmie, powtarzanie refrenów to formy umuzyczniające utwór. Zróżnicowane są także wypowiedzi pojawiających się zjaw. Spowiedź dziedzica przypomina balladę pełną grozy, wypowiedź pasterki lekką i przyjemną sielankę, Józio i Rózia wypowiadają się z naiwnością i typowo dziecinnym wdziękiem. Guślarz, monotonnie powtarzający teksty zaklęć, stanowi centralną postać ceremonii, której towarzyszy posłuszny Chór. Dzięki temu zostaje stworzony niepowtarzalny nastrój nocy Dziadów.

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.