Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Twórczość Jana Andrzeja Morsztyna przypada na okres dojrzałego baroku, można ją wpisać w nurt poezji dworskiej. Pisał utwory, w których podkreślał zmysłowe aspekty miłości doczesnej, ziemskiej, toteż wykorzystując zmysł wzroku kreśli obraz kobiety i uczucia do niej, jak na przykład w wierszu O swej pannie. W utworach poety miłość, wybranka bardzo często przedstawiana jest w sposób żartobliwy, a nawet humorystyczny, czego przykładem mogą być utwory: Niegłupia, Przyjaciółka, Niestatek I, Niestatek II, Do jednej. Miłość zobrazowana w utworach Morsztyna to nie tylko żart, rodzaj towarzyskiego flirtu, ale też uczucie wszechogarniające człowieka, w taki sposób widziana jest miłość w sonecie Desperacyja.
Morsztyna bardzo często określa się jako polskiego marinistę. Marinizm ma swoje korzenie w twórczości włoskiego poety Giambattisty Marino, którego wiersze często były pierwowzorem dla polskiego poety. Główne cechy marinizmu to konceptyzm (zaskakujący pomysł), przykładem może być wiersz Do jednej, który czytany według klucza ma drugi ukryty sens, a także posługiwanie się antytezami, oksymoronami (określenia sprzeczne z właściwościami rzeczy, do których się odnoszą), które można odnaleźć w utworze Niestatek I, wykorzystywanie hiperboli (wyolbrzymienie pewnych cech), na przykład w wierszu Niestatek II, anafor (powtarzanie tego samego wyrażenia lub wyrazu), czego przykładem są utwory O swej pannie, Do panny, gradacji (stopniowanie cech), jak ma to miejsce w utworze O sobie, czy zaskakującej puenty w wierszu Niestatek I. Do charakterystycznych cech poezji Morsztyna należy poetycki zabieg polegający na wykorzystaniu dysproporcji między błahym tematem a poważną formą bogatą w różnorodne środki poetyckie, jest to widoczne w wierszu Nadgrobek Perlisi, w którym w sposób podniosły, patetyczny przedstawiony został żal z powodu śmierci psa.
Poezję Morsztyna kojarzy się także z libertyńską swobodą rozumowania. W XVII wieku mianem libertynizmu określano dążenia człowieka do wyzwolenia z więzów tradycji, autorytetów, do czerpania przyjemności z życia doczesnego, a także poddano krytyce tradycję chrześcijańską i naukę Kościoła. Echa tych poglądów można odnaleźć w wierszu Na krzyżyk na piersiach jednej panny: krzyż, na którym Jezus umarł za nasze grzechy, w poetyckim ujęciu Morsztyna to krzyżyk wiszący na piersiach pewnej panny, wzbudza on nie tyle uczucia powagi, skupienia, ile kieruje myśli odbiorcy ku zmysłowym przyjemnościom życia doczesnego.
Jan Andrzej Morsztyn reprezentował ten sam nurt poetycki co Daniel Naborowski, jednak różnił ich sposób patrzenia na świat, co przejawiło się w problematyce ich wierszy. W swoich utworach Naborowski porusza temat krótkości i marności ziemskiego życia człowieka, kierując jego uwagę w stronę Boga i życia wiecznego, zaś Morsztyn skupia się przede wszystkim na miłości doczesnej, cielesnej, ukazuje zarówno jej radości, jak i ból, niespełnienie. Pomimo tych różnic obydwu poetów łączy sposób posługiwania się środkami stylistycznymi, wykorzystywanie ich bogactwa.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.