Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Rodzaj literacki: epika
Gatunek literacki: nowela
Zbiór stu nowel, zatytułowany Dekameron powstawał w latach 1349-1351. Początkowo Boccaccio ogłosił historie opowiedziane przez swoich bohaterów w ciągu trzech pierwszych dni, parę lat później pojawił się cały zbiór. Dekameron powstawać zaczął po wygaśnięciu zarazy, jaka nawiedziła Florencję w 1348 roku. Echa tego wydarzenia znalazły swoje odbicie w fabule utworu.
Tytuł Dekameron pochodzi z języka greckiego (deka - dziesięć, hemera - dzień) i tłumaczyć go można jako księga dziesięciu dni.
1. Miłość Federiga do Monny Giovanny.
2. Opory Monny przed zalotami pięknego młodzieńca.
3. Utrata majątku przez Federiga.
4. Śmierć męża Monny.
5. Przeniesienie się Giovanny na wieś, w pobliże posiadłości Federiga.
6. Przyjaźń syna Giovanny z Federigiem i jego sokołem.
7. Choroba dziecka.
8. Wizyta Giovanny u Federiga.
9. Prośba Giovanny i rozpacz Federiga, że nie może jej spełnić.
10. Śmierć synka Giovanny.
11. Ślub Federiga i Giovanny.
Po Filomenie, która właśnie skończyła swą historię, przypada kolej na Fiammettę, aby zaprezentowała następną opowieść. Opowiada ona historię, którą usłyszała od szacownego obywatela Florencji - starego Coppo di Borghese Domenici. Opowieść ta ma uzmysłowić dziewczętom „jaką władzę (ich) wdzięki nad szlachetnymi sercami sprawują” i jak należy nagradzać stałość i wierność w uczuciach.
We Florencji żył pewien zamożny młody szlachcic - Federigo degli Alberighi. Młodzieniec ów „swoją rycerską biegłością i polerownymi obyczajami przed wszystkimi młodzieńcami we Florencji wziął przodek”. Zakochał się w damie imieniem Monna Giovanna, która uchodziła za najpiękniejszą we Florencji białogłowę. Dla niej też wydawał wspaniałe uczty, organizował turnieje i sprawiał jej kosztowne podarunki, co doprowadziło wkrótce jego majątek do ruiny. Monna Giovanna jednak, będąc mężatką, na wszystkie jego zabiegi nie zwracała uwagi. Wkrótce zrujnowany Federigo przeniósł się do swej posiadłości za miastem, gdzie żył bardzo skromnie, oddając się polowaniom ze swym wspaniałym sokołem - ostatnim znakiem jego świetności. Tymczasem zachorował ciężko i zmarł mąż Monny Giovanny, zapisując cały swój olbrzymi majątek ich małemu synkowi, a w razie jego śmierci - swej żonie. Po jego zgonie młoda wdowa udała się wraz z synem do swej wiejskiej posiadłości (położonej niedaleko majątku Federiga), aby tam spędzić lato. Jej synek szybko zaprzyjaźnił się z Federigiem i bardzo polubił sokoła. Gdy ciężko zachorował, był pewien, że gdy otrzyma od przyjaciela upragnionego sokoła, wkrótce wyzdrowieje. Strapiona matka nie wiedziała co począć - przecież nie może poprosić Federiga o sokoła i tym samym pozbawić go ostatniej radości, skoro wcześniej stała się przyczyną jego bankructwa. W końcu jednak miłość do dziecka zwyciężyła i Monna Giovanna udała się do ubogiego domu Federiga. Ten ogromnie się ucieszył z niespodziewanych odwiedzin i prośby damy, aby ugościł ją obiadem. Jednocześnie zdał sobie sprawę ze swego ogromnego ubóstwa oraz z tego, że nie ma w domu nic, co mógłby podać na obiad. Postanowił więc zabić ukochanego sokola i z niego przyrządził potrawę dla gości. Po obiedzie Monna Giovanna wyraziła swą prośbę. Zrozpaczony Federigo wyjawił jej prawdę, straszliwie bolejąc nad tym, iż nie może uczynić zadość jej życzeniu. Monna Giovanna powróciła do domu, ale „podziwem się przejęta, zważywszy wielkość duszy (Federiga), której sroga nędza nie zdołała dotąd osłabić ani złamać”. Wkrótce umarł jej synek, co pogrążyło ją w wielkiej żałobie. Jednak niedługo potem, jako że była piękna, młoda i bogata, bracia zaczęli namawiać ją do powtórnego zamążpójścia. Ona wtedy stanowczo stwierdziła, że jej mężem może być tylko Federigo. Na zarzuty braci, że jest ubogi, odpowiadała: „wolę męża bez majątku niż majątek bez męża”. Szczęśliwy Federigo mógł nareszcie pojąć ukochaną Monnę Giovannę za żonę.
Akcja pisanego w języku włoskim utworu rozgrywa się w willi pod Florencją, gdzie przed szalejącą zarazą schroniło się siedem kobiet i trzech młodzieńców. Żeby umilić sobie czas, każdy z nich w ciągu dziesięciu dni opowiedzieć miał jedną historię, które składają się na sto nowel zbioru, cechującego się kompozycją ramową (pierwsza opowieść informuje o wyjeździe towarzystwa z miasta, ostatnia - o powrocie do Florencji). Każdy dzień ma podobny przebieg, ale posiada też wyraźnie indywidualne rysy, które odróżniają go od innych. Tematyka nowel, bardzo różnorodna, porusza przede wszystkim problem miłości, zarówno duchowej jak i zmysłowej. Tragiczne historie przeplatają się z sytuacjami farsowymi. Artystyczny kształt nowel cechuje wysoki kunszt narratorski, plastyka obrazowania, umiejętność osadzenia obiegowych wątków literackich i baśniowych w realiach epoki. Opowieści Boccaccia zachowują charakter języka mówionego i przywołują atmosferę towarzyskich spotkań. Autor, kreując swoje postaci, obdarzył je umiarkowanym psychologizmem, nadał znane nazwiska i ściśle powiązał z tłem włoskim. Zachowując naturalność i znamiona prawdopodobieństwa, Boccaccio z dużą wiernością stara się odtworzyć realia epoki - z jej strojami, obyczajami, wystrojem wnętrz.
Dekameron Boccaccia cechuje renesansowa tendencja do prezentacji życia we wszystkich jego przejawach. Ukazując różne aspekty miłości, autor daje obraz pełni człowieczeństwa, na które składa się wzniosłość i rubaszność, duchowe uczucie i erotyka, a więc umiejętność cieszenia się wszelkimi urokami życia w myśl Terencjuszowskiej zasady „Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce”. Zgodnie z antycznymi i humanistycznymi ideałami, autor za podstawę szczęścia uznaje sprawność rozumu, który broni przed uleganiem zmiennej Fortunie, umiejętność korzystania z chwili. Nakazuje żyć w zgodzie z naturą świata i człowieka, co zapewnia wewnętrzną harmonię i spokój. Ukazuje potęgę miłości jako najsilniejszego uczucia w życiu ludzkim. Wybacza wszelkie grzechy uczucia z wyjątkiem miłości sprzedajnej. Uznając zdolność do miłości za najbardziej natu ralną skłonność człowieka, potępia tych, którzy się jej wyrzekają. Boccaccio broni praw duszy i ciała, zaleca wierność samemu sobie oraz konieczność utrzymania fizycznej i umysłowej sprawności jako warunku harmonijnego, pełnego życia. Tworzy nowy typ bohatera, człowieka renesansu, śmiałego i dowcipnego, potrafiącego dystansować się do zmiennej rzeczywistości zewnętrznej i umiejącego korzystać z dobrodziejstw tego świata. Ucieczka bohaterów przed rzeczywistością zarazy w świat fikcji świadczy o ich zdolności do wzniesienia się ponad zmienne koleje losu i umiejętności zachowania wewnętrznej pogody we wszystkich okolicznościach. W jednej z najbardziej znanych nowel pt. Sokół Boccaccio ukazuje zdolność człowieka do poświęceń, jakie gotów jest ponieść w imię miłości do ukochanej osoby. Siła i głębia uczucia, jaką Federigo żywi dla umiłowanej, ukazane zostały w sposób subtelny i delikatny. Bohater bez wahania, nie żywiąc wielkich nadziei, poświęca ukochanej ostatni znak swojej dawnej chwały rycerskiej - sokoła - i zostaje wynagrodzony.
Pojawienie się klasycznej noweli poprzedziły wcześniejsze formy literatury starożytnej (Metamorfozy Apulejusza) i średniowiecznej. We właściwym kształcie gatunek uformował się we wczesnym renesansie włoskim w twórczości Boccaccia. Nowela to krótki utwór epicki, najczęściej jednowątkowy, o wyraźnie nakreślonej akcji. Cechą charakterystyczną gatunku jest rygorystyczna budowa, wyznaczona zawiązaniem akcji, jej rozwojem, prowadzącym do wyraźnego punktu kulminacyjnego oraz rozwiązaniem w formie puenty (dobitnego zakończenia). Uzyskaniu klarowności i przejrzystości noweli służy: maksymalne ograniczenie pobocznych wątków, epizodów oraz postaci drugoplanowych, eliminacja zbędnych opisów, charakterystyk, komentarzy i dygresji. Zwięzłość i dramatyzm akcji podkreśla obecność wyraźnych motywów dominujących oraz zagęszczonych zdarzeń. Klasycznym przykładem mistrzowsko zbudowanej noweli jest, należący do Dekameronu, Sokół - utwór, od którego pochodzi nazwa tzw. teorii sokoła, nadającej główne znaczenie kompozycyjne wyraźnemu motywowi dominującemu o charakterze symbolicznym, wyznaczającemu akcję noweli. W Sokole jest nim tytułowy ptak, ostatni znak rycerskości zubożałego szlachcica Federiga, który poświęca go, aby zdobyć miłość ukochanej kobiety.
Włoska nowelistyka czasów renesansu charakteryzuje się wprowadzeniem mieszczańskiej tematyki, nasyceniem utworu motywami obyczajowymi oraz psychologicznymi, a także połączeniem realizmu z nastawieniem satyrycznym.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.