Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Renesans polski, jako jeden z najbogatszych okresów kulturalnych, jest współbieżny z przemianami zachodzącymi w pozostałych krajach europejskich. Polska wieku XV i XVI to państwo zjednoczone i silne gospodarczo, aczkolwiek słabsza niż w innych krajach jest pozycja polskiego mieszczaństwa. Państwo posiada silny ośrodek naukowy w postaci Akademii Krakowskiej, atrakcyjny również dla cudzoziemców. W XVI wieku rozwija się instytucja mecenatu artystycznego (m.in. Jan Łaski i Jan Zamoyski). Wysoki poziom osiąga szkolnictwo, zarówno średnie, jak i wyższe. Z inicjatywy Jana Zamoyskiego powstaje Akademia w Zamościu (1591), wzrasta liczba szkół parafialnych, nowo powstały zakon jezuitów zakłada liczne kolegia. Reformacja i religijne spory nie prowadzą w Polsce do wojen religijnych, luteranizm przyjmuje się wśród mieszczan, szlachta natomiast bardziej skłania się ku kalwinizmowi. Mimo edyktów Zygmunta Starego, zakazujących przywożenia do Polski pism innowierczych, wpływy reformacyjne obejmują coraz szersze kręgi, a Polska staje się schronieniem dla cudzoziemskich protestantów. Najbardziej radykalnym i prześladowanym odłamem religijnym byli bracia polscy (arianie), którzy uformowali się w latach 1562-65, po rozłamie Kościoła kalwińskiego. Krytyka tradycji Kościoła katolickiego, idea głosząca pierwotne człowieczeństwo Chrystusa, radykalne postulaty społeczne, hasło powrotu do Biblii, stały się przyczyną napaści przeciwników na arian. Bracia polscy pozostawili po sobie świetnie rozwinięte szkolnictwo, dzieła literackie i przekłady Biblii, mieli w swoich szeregach wybitnych naukowców. Na mocy uchwały sejmowej z 1568 roku nakazano arianom zmianę wyznania, bądź opuszczenie kraju. W 1570 roku, z inicjatywy różnych odłamów reformacyjnych, uchwalono tzw. zgodę sandomierską, określającą zasady pokojowej współegzystencji wszystkich wyznań, z wyłączeniem braci polskich. Ogłoszona trzy lata później, w 1573 roku, konfederacja warszawska głosiła pokój religijny oraz hasła tolerancji.
Bardzo szybko, podobnie jak w innych krajach, rozwijało się polskie drukarstwo. Głównym jego ośrodkiem stał się Kraków, w którym swoje drukarnie założyli m.in. Jan Haller, Florian Ungler, Hieronim Wietor, Łazarz Andrysowicz, jego syn, Jan Januszowski i Maciej Szarffenberg. Działalność wydawniczą prowadzili również arianie (głównie w Pińczowie i Rakowie) oraz inne odłamy wyznaniowe (kalwińska drukarnia w Brześciu). W krakowskich drukarniach ukazał się tzw. Statut Łaskiego, Raj Duszny Biernata z Lublina, pierwsze wydanie O poprawie Rzeczypospolitej Andrzeja Frycza Modrzewskiego, niektóre utwory Mikołaja Reja oraz większość dzieł Jana Kochanowskiego. Rozwój drukarstwa przyczynił się do ekspansji pisanych dzieł literackich oraz wzrostu czytelnictwa, albowiem ruchliwi drukarze i wydawcy udostępniali w przekładach na język polski liczne romanse, zbiory nowelistyczne itp.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.