Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Bułhakow przedstawia w powieści niezwykłą teorię nagrody i kary za życie doczesne. Za popełnione winy i krzywdy wyrządzone innym lub życie niezgodne z własnymi przekonaniami czekają człowieka po śmierci bądź wieczne wyrzuty sumienia bądź wspomnienia popełnionych zbrodni. Najsurowszym sędzią i katem staje się dla grzesznika jego własne sumienie lub pamięć. Rekompensatą za doznane krzywdy jest spokój, będący spełnieniem marzeń i pragnień. U Bułhakowa nie spotykamy piekła i nieba, lecz światłość i ciemność.
Bułhakow bardzo rzetelnie opisał współczesną mu Moskwę: uliczki starej Moskwy i poszczególne budowle. Oddał atmosferę tamtych lat: kolorowe i gwarne ulice, restauracje, urzędy oraz całą galerię różnych postaci. Poznajemy środowisko sfrustrowanych literatów oraz artystów, widownię teatru „Varietes”, krytyków i redaktorów, przeróżnych kombinatorów i oszustów. Bułhakow znakomicie opisał nieznośną sytuację mieszkańców zatłoczonych, wielorodzinnych mieszkań, w których bez przerwy wybuchały awantury i roiło się od donosicieli. Zarówno w życiu codziennym jak i karierze zawodowej o sukcesie decydowały znajomości i łapówki. Moskwa wczesnego komunizmu była już zdemoralizowana i skorumpowana. Cały ten świat rządzony był specyficznymi prawami totalitaryzmu. Nikogo nie dziwiły niespodziewane „zniknięcia” obywateli, opieczętowane mieszkania, zamykanie nieposłusznych w szpitalach dla obłąkanych. Twórczość literacka, praca teatrów były znacznie ograniczone przez wszechobecną cenzurę - czyli Stołeczną Komisję Nadzoru Widowisk, która była niczym innym jak znakomicie znanym Bułhakowowi Głównym Urzędem Kontroli Widowisk i Repertuaru. Życie mieszkańców ówczesnej Moskwy było zbiurokratyzowane. O istnieniu bądź nieistnieniu człowieka decydowały dokumenty („nie ma dokumentu, więc nie ma i człowieka”). Każde wydarzenie wymagało urzędowego potwierdzenia i zaświadczenia (np. zaświadczenie dla Mikołaja Iwanowicza zatrudnionego w czasie balu u szatana jako środek lokomocji - wieprz). Cały ten świat - groźny i nieludzki - został przedstawiony przez pryzmat diabelskich sztuczek, niejako widziany oczyma członków świty Wolanda. Dzięki temu jest groteskowy i ironiczny, a zło, które nim rządzi, nie wydaje się tak niebezpieczne. Zasługą szatana jest też pojawienie się w Moskwie kolejnego świata - nierealnej rzeczywistości balu u szatana. Tu nic nie podlega logicznym prawom. Pokoje rozrastają się do monstrualnych rozmiarów, północ wydłuża się w nieskończoność. Z grobów i zaświatów przybywają goście szatana i bawią się do rana w nieopisanym przepychu.
Jerozolima Poncjusza Piłata i Jezusa Chrystusa została przedstawiona bardzo realistycznie. Bułhakow wspomina o wielu naprawdę istniejących wówczas budowlach, podaje sporo szczegółów z życia Rzymian i Żydów, przedstawia autentyczne postaci historyczne. Tak dokładną wiedzę pisarz zawdzięczał drobiazgowym studiom dzieł Flawiusza (Wojna żydowska, Dawne dzieje Izraela), Tacyta (Dzienniki), Boisiera (Religia Rzymska), Homera, Starotestamentowych Ksiąg (Księga Jozuego, Powtórzonego Prawa), Ewangelii i Apokryfów Nowego Testamentu.
Kompozycja: Powieść składa się z trzydziestu dwóch rozdziałów oraz Epilogu. Cztery rozdziały: Poncjusz Piłat, Kaźń, Jak prokurator usiłował ocalić Judę z Kiriatu, i Złożenie do grobu dotyczą biblijnej historii procesu i śmierci Ha-Nocri. Natomiast akcja pozostałych rozdziałów rozgrywa się w sowieckiej Rosji lat dwudziestych (w Moskwie i Jałcie).
Narracja: W Mistrzu i Małgorzacie Bułhakow posłużył się dwoma rodzajami narracji. W wątku biblijnym występuje (jako jedyny w prozie Bułhakowa!) auktorialny typ narracji. Według Słownika terminów literackich pod red. J. Głowińskiego jest to „typ opowiadania, w którym narrator nie uczestniczy w świecie przedstawionym, jest ukryty, dysponuje wobec niego dystansem pozwalającym mu go interpretować, oceniać, wprowadzać informacje o wydarzeniach poprzedzających właściwy bieg wypadków itp.”. Obiektywizm narratora podkreślony jest również przez pozbawienie go ironii, tak typowej dla pozostałych rozdziałów powieści.
Narrator satyryczny części współczesnej stosuje taktykę zwrotów do czytelnika, odwoływania się do jego uczuć, uprzedzania bądź zawieszania wydarzeń, odbiegania od tematu. Mamy tu więc do czynienia z „fałszywym kronikarzem”, który niezwykle elastycznie przejmuje punkt widzenia różnych postaci. Zachowując anonimowość jest wszędobylski, ma wręcz przywilej „uchylania dachów”. Wątek ewangeliczny, jak zdawać by się mogło jest częścią warstwy współczesnej, jednak dzięki zastosowaniu prostego zabiegu urasta do rangi równorzędnej części powieści. Dzieje się tak dlatego, że historia Poncjusza jest tylko częściowo opowiadana pośrednio przez Wolanda i Mistrza, pozostałe fragmenty pojawiają się bez wyraźnego związku z treścią.
Styl powieści: Styl części współczesnej nawiązuje do powieści awanturniczej, z której tradycji Bułhakow czerpał najwięcej przy pisaniu Mistrza i Małgorzaty. Spotykamy tu elementy swobodnej gawędy: inwersje składniowe, nagromadzenia epitetów. Można wręcz odnieść wrażenie, że pisarz bawił się słowem opisując wydarzenia związane z działalnością „diabelskiej ekipy” w Moskwie. Jest to styl lekki, potoczysty, chwilami wibrujący ironicznym śmiechem, a zaraz potem porażający grozą. Natomiast sceny ewangeliczne opisane są z niezwykłą prostotą i precyzją. Autor unikał tu zbędnych słów i emocji. Stworzył jednak niezwykle plastyczny obraz Jeruszalaim tak jak oddał duszną atmosferę lipcowych dni i nocy współczesnej Moskwy. Obraz Moskwy jest także bardzo plastyczny. Istnieją nawet pewne analogie między opisami obydwu miast: męczący upał, księżycowe światło, burza. Wydawać się może, iż oba te rozdzielone tysiącami lat i kilometrów miasta zlewają się w jedno zaprzeczając logicznej kolei dziejów.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.