Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Data napisania przez Orzeszkową opowiadania - rok 1888 - to dwudziesta piąta rocznica wybuchu powstania styczniowego - Gloria victis jest więc rodzajem hołdu złożonego przez pisarkę powstańcom, którzy zginęli walcząc o niepodległą ojczyznę. Z opisanymi w książce wydarzeniami Orzeszkowa była związana osobiście - od wybuchu powstania czynnie angażowała się w działania wojenne, brała udział w służbach pomocniczych powstania, wykonywała również szereg niebezpiecznych misji kurierskich (m.in. latem 1863 ukrywała w swym domu, a później przewiozła do granicy Królestwa Polskiego, Romualda Traugutta) - miała więc do Glorii victis stosunek bardzo emocjonalny.
Pochodzące z Plauta (Pseudolus) słowa „vae victis!” oznaczają „biada zwyciężonym!”. W brutalnym świecie tylko zwycięzcy mają rację i są nagradzani. Od wieków walczono dla sławy, chwały i rozgłosu. Tymczasem Orzeszkowa zasadniczo zmienia treść wykrzyknika, oznajmiając „chwała zwyciężonym!”. Okazuje się, że porażka może jednak być sukcesem - przynajmniej w kategoriach moralnych. Okrzyk „gloria victis!” ma jeszcze jeden wymiar: stanowiąc próbę uwznioślenia powstania, staje się jednocześnie wytłumaczeniem klęski, rodzajem „pokrzepienia serc”, balsamem na rany.
Czas akcji to rok 1863 - taki jest zresztą podtytuł utworu. To ważna data historyczna. W styczniu tego roku (dokładnie: 22 I 1863 r.) wybuchło na ziemiach polskich kolejne powstanie narodowowyzwoleńcze, skierowane przeciwko Rosji. Akcja właściwa rozpoczyna się w maju 1863 roku, kiedy powstańcy przybywają na leśną polanę, która stanie się ich domem i bazą wypadową (dąb - narrator opowiada: „Piękny maj był na świecie, kiedy tu przyszli”). Koniec akcji właściwej przypada niedługo później, bowiem kiedy oddział powstańców zostaje otoczony w lesie i rozbity, nadciąga noc „przezroczysta, gwiaździsta, majowa”.
Walki w czasie powstania styczniowego toczono na terenach Królestwa Polskiego, Litwy, Białorusi oraz, częściowo, Ukrainy. W przypadku noweli Gloria victis miejscem akcji są lasy Horeckie na Polesiu litewskim. Orzeszkowa przymiotnika „litewski” w kontekście historycznym (wskazując na dawną przynależność tych ziem do Wielkiego Księstwa Litewskiego), współcześnie Polesie należy do wschodnich regionów Polski oraz do Białorusi.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.