Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Rodzaj literacki: liryka
Gatunek liryki: wiersz liryczny; erotyk
Erotyk pt. Między nami nic nie było jest zbudowany na zasadzie antytezy. Tezę stanowią trzy pierwsze wersy stwierdzające:
„Między nami nic nie było!
Żadnych zwierzeń, wyznań żadnych,
Nic nas z sobą nie łączyło (...)”.
Następujące jednak dalej argumenty całkowicie zaprzeczają i obalają tezę, za to ostatni wers jest powtórzeniem pierwszego. Tak zastosowana budowa klamrowa nadaje utworowi charakter odrobinę przewrotny. O ile pierwsze słowa jesteśmy w stanie wziąć serio, to po przytoczeniu dowodów owego „nic nie było” ostatni wers musimy odczytać jako ironiczny.
Wiersz jest jak gdyby próbą odpowiedzi na domniemane (nie zawarte w tekście) słowa kochanki, że między nimi nic nie zaszło, nic się nie wydarzyło. Podmiot liryczny początkowo sprawia wrażenie, jakby się z tym zgadzał: rzeczywiście nie łączyły ich żadne obietnice i wyznania miłosne, ale zdarzyło się (według dalszego wywodu) coś o wiele ważniejszego, niż słowa. Były to piękne, jedyne w swoim rodzaju, niezapomniane (przynajmniej dla niego) przeżycia. Wspólne przebywanie pośród
„(...) szumiących śpiewem łasków
I tej świeżej łąk zieleni;”,
wspólne podziwianie cudów natury: „girlandy tęcz, obłoków”, „jasnych zdrojów”, „pierwiosnków i powojów”. Stworzyły one między parą bohaterów więź, której nikt nie jest w stanie (nie mijając się z prawdą) zaprzeczyć. Podmiot liryczny sugeruje, że pomimo, iż nie padły słowa o miłości, była ona obecna w jego sercu i zapewne również w sercu jego wybranki.
Utwór pod względem formalnym przypomina stylistykę sentymentalizmu, m.in. zastosowanie, wyraźnie wybijającej się spośród innych środków artystycznego obrazowania, anafory „prócz” oddaje wrażenie lamentu sentymentalnego kochanka.
Rodzaj literacki: liryka
Gatunek literacki: wiersz liryczny
Wiersz uważany był za manifest pokolenia pozytywistów, często jego rolę porównywano do tej, jaką odegrała w swoim czasie Oda do młodości A. Mickiewicza. Nawet budowa tytułów jest zbieżna - obydwa odwołują się do pokolenia, które wchodzi w życie, a jego kształt będzie zależny od postawy, jaką przyjmą owi młodzi. W odróżnieniu od A. Mickiewicza A. Asnyk nie jest jednak tak bezkompromisowy w swoich postulatach.
Bezpośrednie zwroty do adresatów: „szukajcie”, „otrząśniecie”, „zedrzecie”, „nie depczcie”, „bierzcie” itp. doskonale oddaje formę apelu, jaką posłużył się twórca. Kim mają być odbiorcy, wskazuje tytuł.
Utwór wyraża idealistyczną wiarę w postęp dziejowy, ewolucję myśli. Poeta nawołuje do pracy, poszerzania granic wiedzy i nauki. Przez osiągnięcia te rozwija się nie tylko całe społeczeństwo, ale przede wszystkim jednostka, która działa:
„Szukajcie prawdy jasnego płomienia,
Szukajcie nowych, nieodkrytych dróg;
Za każdym krokiem w tajniki stworzenia
Coraz się dusza ludzka rozprzestrzenia,
I większym staje się Bóg!”.
Niewiedza kryjąca się za mitami, rozmaitymi wierzeniami i obrzędami wydaje się w pewien sposób urokliwa i poetycka, jednak poeta zwraca uwagę na fakt, że rozproszenie mroków ignorancji wzbogaca ludzkość duchowo, a dla marzycielskich dusz i tak pozostanie sporo zachwycających tajemnic.
Manifest ten nie jest jednak tak ostry w wymowie jak utwór Daremne żale, nie stanowi bowiem bezkrytycznej afirmacji postępu i przyszłości, ale jest w nim również miejsce dla historii i osiągnięć poprzedników. Chociaż pokolenie przyszłości nie może kierować się tym, co przeminęło, jednak powinno pamiętać, że to działania wcześniejsze uczyniły teraźniejszość taką, jaka jest.
Rozwój polega na tym, by umieć czerpać ze skarbu przeszłości, jest niemożliwy, jeśli zapomni się o wcześniejszych osiągnięciach. To, co złożyło się na obraz przeszłości ukształtowali ludzie pełni zapału, z miłością, kierujący się najszlachetniejszymi pobudkami - i nie można tych świętości deptać.
Ostatnia strofa jest wezwaniem do ugody między pokoleniami, starsze pokolenie powinno pozwolić działać młodym, ci jednak winni są szacunek historii. Muszą pamiętać o tym, że oni również odejdą kiedyś w przeszłość, więc ich obecna postawa będzie przykładem dla następców.
W wierszu Daremne żale przejawia się również ogólniejsza myśl o nieuchronności przemijania, pojawianiu się nowych pokoleń, nowych myśli i idei, które wzbogacają dorobek przeszłości i same z kolei stają się podstawą przyszłości. Tak dokonuje się postęp.
Twórczość A. Asnyka była odbierana bardzo różnorodnie: nazywano go „poetą czasów niepoetyckich”, doceniając tym samym walory poetyckie jego twórczości, prezentowane w czasach, kiedy domagano się od poezji, aby stała się narzędziem upowszechniania idei społecznych. Z drugiej zaś strony często określano go jako epigona romantyzmu, a Wyspiański napisał nawet, że „Asnyk to taki wypchany orzeł: ma wszystko - dziób, skrzydła tyle tylko, że nie poleci”.
Rzeczywiście jest to twórczość niejednolita, odzwierciedlają się w niej zarówno idee pozytywistycznego scjentyzmu, ewolucjonizmu, utylitaryzmu, jak i romantyczna wizja ducha narodowego. Być może jest to spowodowane faktem, że Asnyk był prawie o dekadę starszy od większości polskich pozytywistów, dlatego nie oceniał ani powstań narodowych, ani dorobku literackiego epoki poprzedniej, tak bezkompromisowo jak inni pozytywiści. Wyzwoleńcze idee poprzedniej epoki uważał za niezbywalne dziedzictwo, które wzbogacone pracą współczesnego mu pokolenia, przyczyni się do odrodzenia ducha potomnych.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.