Utwór Moliera to studium charakteru człowieka owładniętego jedną namiętnością - gromadzeniem pieniędzy. Skąpstwo Harpagona zabija wszelkie inne uczucia, pragnienia i potrzeby. Degeneruje bohatera psychicznie i moralnie. Nie odczuwa on potrzeby żadnych więzów, nie rozumie uczuć innych, bo sam ich nie odczuwa. Świat postrzega przez pryzmat zysku lub straty i z takiej perspektywy ocenia bliźnich. Nie trudzi się analizowaniem swych czynów pod kątem moralności, bo pojęcia dobro i zło nic dla niego nie znaczą. Jego wady prowokują otoczenie do podstępów, intryg i oszustw, ponieważ nikt, nawet najbliżsi, nie może liczyć na jego wyrozumiałość, współczucie czy troskę. Gdyby nie zabiegi autora, zmierzające do ośmieszenia bohatera, ujawniające jego naiwność i łatwowierność, postać ta, zamiast bawić, napełniałaby raczej przerażeniem i odrazą.
Trudno może w to uwierzyć, ale wizerunek świata w tej komedii wcale nie jest daleki od XVIII-wiecznej rzeczywistości. Rodzice mieli wówczas absolutną władzę nad dziećmi, ponieważ to oni obdarowywali je majątkiem, bądź też mogli go pozbawić (wydziedziczyć). Jeśli ojciec rodziny był skąpcem, dziś powiedzielibyśmy materialistą, dbał wyłącznie o zyski, dążył do wzbogacenia się również kosztem własnych dzieci - mógł bogato wydać za mąż córkę (za mężczyznę, którego nie kochała), lub pozbawić utrzymania syna, wydziedziczyć go, jeśli nie chciał się podporządkować jego woli.
Molier nie chciał przerażać - był przecież komediopisarzem, dlatego wprowadził tu zaskakujące, ale szczęśliwe zakończenie, nieco zniekształcił rzeczywistość. Czy takie historie mogły się kończyć szczęśliwie w prawdziwym świecie? Niestety nie.
Harpagon ma dwoje dorosłych dzieci, Elizę i Kleanta, które zależne są od jego woli aż po kres jego dni. Nie mogą decydować o swej przyszłości - zamążpójściu czy ożenku, ponieważ cały majątek skupiony jest w ręku starego skąpca, a praca zarobkowa w dzisiejszej formie wówczas nie istniała. Ojciec traktuje dzieci jako dodatkowe i zbędne obciążenie dla swej kieszeni. Ich los mało go obchodzi, nie interesuje go, jak żyją, co robią, byle to nic nie kosztowało. Dąży przede wszystkim do tego, by czym prędzej się ich pozbyć. Bez wahania wyda córkę za mężczyznę o wiele od niej starszego, gdyż nie domaga się on posagu. Dla syna też gotuje ożenek, kierując się zapewne własnym zyskiem. Uczucia i pragnienia dzieci nic dla niego nie znaczą. Trudno się więc dziwić, że one odpłacają mu taką samą monetą. Nie czują do niego nic poza nienawiścią i pogardą, którą pogłębia każdy kolejny okrutny czyn i słowo ojca. Dlatego dziewczyna po kryjomu zaręcza się z Walerym, o którym przecież nic nie wie, a Kleant starannie ukrywa swe uczucia do Marianny. Kiedy zaś ojciec stanie się jego konkurentem, posunie się do szantażu, by wymóc na nim zgodę na swe małżeństwo. Okrucieństwo, oschłość i brak serca Harpagona niszczy i deprawuje jego bliskich.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.