Komedia jako gatunek literacki: Komedia jest gatunkiem dramatu obejmującym utwory o pogodnej tematyce i wartkiej, żywej akcji, która kończy się najczęściej w sposób pomyślny dla bohaterów. Komedia operuje chwytami komizmu i groteski, często ma charakter satyryczny, ośmieszający ludzkie wady i słabości charakteru. Komedia stanowiła od swych początków opozycję dla tragedii, jej twórcy programowo odrzucali patos, wysoki styl i rygorystyczną kompozycję.
Generalnie wyróżnia się dwa typy komedii: komedię charakterów i komedię intrygi. W komedii charakterów na plan pierwszy wysuwa się umiejętne uwypuklenie ujemnych cech charakteru poszczególnych postaci, zaś w komedii intrygi ośrodkiem komizmu stają się działania bohaterów i zabawne komplikacje z tym związane, czyli właśnie intryga.
Rodzaje komizmu: Znane są trzy typy komizmu: sytuacyjny, charakterologiczny i językowy.
Komizm sytuacyjny polega na bawieniu widza spiętrzaniem niefortunnych i niezwykłych wypadków, wymuszających na bohaterze zachowanie śmieszne i komiczne.
Komizm charakterologiczny polega na umiejętnym dobieraniu typów bohaterów w taki sposób, aby wyolbrzymieniu i uwypukleniu uległy pewne określone cechy charakteru, na przykład głupota, naiwność czy chciwość. Widza bawi już sama kreacja bohatera, zderzenie różnych typów charakterologicznych lub perypetie związane z charakterem danej osoby.
Komizm językowy to inaczej komizm słowa. W tym przypadku na widza oddziałuje przede wszystkim żart, dowcip, jaki pada ze sceny. Często są to zabawne dialogi bohaterów, cięte riposty czy żartobliwe powiedzonka.
Świętoszek jako komedia: Świętoszek łączy w sobie cechy komedii charakteru (mistrzowskie kreacje obłudy Tartuffe’a i ślepej dewocji Orgona) z komedią intrygi (działania Marianny i Damisa wspierane przez pokojówkę Dorynę, mające na celu zdemaskowanie szalbierstwa i obłudy Świętoszka). Molier, przerzucając pomost między farsą a komedią na wskroś obyczajową, wprowadza nas do wnętrza domu porządnej, paryskiej, mieszczańskiej rodziny, kreując na naszych oczach arcydzieło komedii charakterów, gdzie zewnętrzna intryga nie gra ważnej roli, bowiem cała akcja wynika ze ścierania się odmiennych charakterów. Molier w Świętoszku operuje humorem specyficznym, niezbyt błyskotliwym, wywodzącym się z farsy, ale czyni to dość oszczędnie ze względu na powagę i delikatność tematu, który porusza.
- komizm sytuacji odnajdujemy na przykład w scenie miłosnych zapałów Tartuffe’a, nieświadomego obecności Orgona pod stołem,
- komizm charakteru budują gesty i słowa zaślepionego Orgona i przejaskrawienia rysów głównych postaci,
- komizm języka to ciągłe wypowiedzi Doryny i określenie „biedaczek” w stosunku do Tartuffe’a, powtarzane przez Orgona w sytuacjach sprzecznych ze znaczeniem tego słowa.
Czas i miejsce akcji: Rzecz dzieje się w Paryżu, w domu Orgona, w czasach współczesnych Molierowi.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.