Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Czasowniki modalne to grupa sześciu czasowników, które najczęściej występują w zdaniu wraz z innym czasownikiem. Stanowią one wtedy odmienną część orzeczenia i zajmują w zdaniu jej miejsce (drugie w zdaniu oznajmującym, pierwsze w pytaniu tworzonym przez inwersję lub ostatnie w wielu zdaniach pobocznych).
Drugi czasownik stoi natomiast na końcu zdania w formie bezokolicznika.
Maria muss heute Deutsch lernen. Maria musi się dziś uczyć niemieckiego.
Kannst du wirklich gut schwimmen? Czy rzeczywiście umiesz dobrze pływać?
Ich weiß, dass Anna singen mag. Wiem, że Anna lubi śpiewać.
(Jeżeli w zdaniu pobocznym czasownik modalny jako odmienna część orzeczenia musi stanąć na końcu, wtedy czasownik drugi w formie bezokolicznika poprzedza go bezpośrednio.)
⇒ Odmiana czasowników modalnych w czasie teraźniejszym Präsens
Należy zwrócić uwagę na nieregularną odmianę czasowników modalnych, tj. zmiany samogłoski tematycznej w liczbie pojedynczej w przypadku czasowników: dÜrfen, kÖnnen, mÖgen i mÜssen oraz brak końcówki osobowej w pierwszej i trzeciej osobie liczby pojedynczej we wszystkich czasownikach modalnych.
| dürfen - mieć pozwolenie | |
|---|---|
| ich | darf |
| du | darfst |
| er, sie, es | darf |
| wir | dürfen |
| ihr | dürft |
| sie | dürfen |
| können - potrafić, móc | |
|---|---|
| ich | kann |
| du | kannst |
| er, sie, es | kann |
| wir | können |
| ihr | könnt |
| sie | können |
| mögen - lubić | |
|---|---|
| ich | mag |
| du | magst |
| er, sie, es | mag |
| wir | mögen |
| ihr | mögt |
| sie | mögen |
| müssen - musieć | |
|---|---|
| ich | muss |
| du | musst |
| er, sie, es | muss |
| wir | müssen |
| ihr | müsst |
| sie | müssen |
| sollen - mieć powinność | |
|---|---|
| ich | soll |
| du | sollst |
| er, sie, es | soll |
| wir | sollen |
| ihr | sollt |
| sie | sollen |
| wollen - chcieć | |
|---|---|
| ich | will |
| du | willst |
| er, sie, es | will |
| wir | wollen |
| ihr | wollt |
| sie | wollen |
⇒ Odmiana czasowników modalnych w czasie przeszłym Präteritum
| können | |
|---|---|
| ich | konnte |
| du | konntest |
| er, sie, es | konnte |
| wir | konnten |
| ihr | konntet |
| sie | konnten |
| dürfen | |
|---|---|
| ich | durfte |
| du | durftest |
| er, sie, es | durfte |
| wir | durften |
| ihr | durftet |
| sie | durften |
| mögen | |
|---|---|
| ich | mochte |
| du | mochtest |
| er, sie, es | mochte |
| wir | mochten |
| ihr | mochtet |
| sie | mochten |
| müssen | |
|---|---|
| ich | musste |
| du | musstest |
| er, sie, es | musste |
| wir | mussten |
| ihr | musstet |
| sie | mussten |
| wollen | |
|---|---|
| ich | wollte |
| du | wolltest |
| er, sie, es | wollte |
| wir | wollten |
| ihr | wolltet |
| sie | wollten |
| sollen | |
|---|---|
| ich | sollte |
| du | solltest |
| er, sie, es | sollte |
| wir | sollten |
| ihr | solltet |
| sie | sollten |
⇒ Odmiana czasowników modalnych w trybie przypuszczającym Konjunktiv czasu przeszłego Präteritum
Tryb przypuszczający Konjunktiv czasu przeszłego Präteritum czasowników modalnych stosowany jest często do wyrażenia grzecznej prośby, np.
DÜrfte ich Sie um Hilfe bitten?
Czy wolno byłoby mi prosić Pana/ Panią/Państwa o pomoc?
KÖnntest du lauter sprechen? Czy byłbyś w stanie mówić głośniej?
| dürfen | |
|---|---|
| ich | dürfte |
| du | dürftest |
| er, sie, es | dürfte |
| wir | dürften |
| ihr | dürftet |
| sie | dürften |
| können | |
|---|---|
| ich | könnte |
| du | könntest |
| er, sie, es | könnte |
| wir | könnten |
| ihr | könntet |
| sie | könnten |
| mögen | |
|---|---|
| ich | möchte |
| du | möchtest |
| er, sie, es | möchte |
| wir | möchten |
| ihr | möchtet |
| sie | möchten |
| müssen | |
|---|---|
| ich | müsste |
| du | müsstest |
| er, sie, es | müsste |
| wir | müssten |
| ihr | müsstet |
| sie | müssten |
| wollen | |
|---|---|
| ich | wollte |
| du | wolltest |
| er, sie, es | wollte |
| wir | wollten |
| ihr | wolltet |
| sie | wollten |
| sollen | |
|---|---|
| ich | sollte |
| du | solltest |
| er, sie, es | sollte |
| wir | sollten |
| ihr | solltet |
| sie | sollten |
Uwaga!
Czasownik mÖgen - lubić w trybie przypuszczającym Konjunktiv w czasie przeszłym Präteritum zmienia swoje znaczenie er mÖchte - on chciałby.
np.
Ich mag BÜcher lesen. Lubię czytać książki.
ale
Ich mÖchte BÜcher lesen. Chciałabym czytać książki.
Formy czasowników wollen i sollen są w czasie Präteritum takie same w trybie oznajmującym, jak i w trybie przypuszczającym Konjunktiv.
Rozszerzenie
⇒ Czasowniki modalne w trybie oznajmującym w czasie Perfekt
Czasowniki modalne, tak jak pozostałe czasowniki w języku niemieckim, mają swoje formy imiesłowowe Partizip II:
dÜrfen - gedurft
kÖnnen - gekonnt
mÖgen - gemocht
mÜssen - gemusst
wollen - gewollt
sollen - gesollt
Wszystkie czasowniki modalne łączą się w czasie Perfekt z czasownikiem posiłkowym haben.
Rozróżnić należy dwie sytuacje:
- czasownik modalny występuje jako jedyny czasownik w zdaniu
Jeżeli czasownik modalny jest jedynym czasownikiem w zdaniu, wtedy odmienną formą orzeczenia jest czasownik posiłkowy haben, na końcu zdania stoi natomiast forma Partizip II tego czasownika modalnego.
| Präsens: | Perfekt: |
|---|---|
| Ich darf das nicht. | Ich habe das nicht gedurft. |
| Muss ich das wirklich? | Habe ich das wirklich gemusst? |
- czasownik modalny występuje w zdaniu z drugim czasownikiem
Jeżeli czasownik modalny występuje w zdaniu z innym czasownikiem (innymi czasownikami), wtedy odmienną formą orzeczenia pozostaje czasownik posiłkowy haben, na końcu zdania stoją dwa (lub więcej) bezokoliczniki, przy czym jako ostatni stoi bezokolicznik czasownika modalnego.
| Präsens: | Perfekt: |
|---|---|
| Anna kann schnell laufen. | Die Kinder sollen gut lesen und schreiben. |
| Anna hat schnell laufen kÖnnen. | Die Kinder haben gut lesen und schreiben sollen. |
⇒ czasowniki modalne w trybie oznajmującym w czasie Plusquamperfekt
W czasie Plusquamperfekt czasowniki modalne zachowują się identycznie jak w czasie Perfekt, tyle że czasownik posiłkowy haben stoi w formie Präteritum (hatte, hattest, hatte, hatten, hattet, hatten).
| Präsens: | Perfekt: |
|---|---|
| Ich darf das nicht. | Ich hatte das nicht gedurft. |
| Muss ich das wirklich? | Hatte ich das wirklich gemusst? |
| Anna kann schnell laufen. | Anna hatte schnell laufen kÖnnen. |
| Die Kinder sollen gut lesen und schreiben. | Die Kinder hatten gut lesen und schreiben sollen. |
⇒ czasowniki modalne w trybie oznajmującym w czasie Futur I
Czasowniki modalne tworzą czas Futur I zgodnie z regułą, to znaczy łączą się z czasownikiem posiłkowym werden, który pełni funkcję odmiennej części orzeczenia, one same zaś stoją na końcu zdania w formie bezokolicznika:
Ich werde das kÖnnen.
Jeżeli obok czasownika modalnego wystąpi w zdaniu inny czasownik bądź inne czasowniki, wtedy ich bezokoliczniki stoją na końcu zdania, ale przed bezokolicznikiem czasownika modalnego.
Im nächsten Jahr werde ich mehr arbeiten mÜssen.
Die SchÜler werden in der zweiten Klasse gut lesen und schreiben kÖnnen.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.